Net nu: voorstelling van streekroman ‘IJzervloed’

Fotoalbum (klik hier)

Onder grote belangstelling stelde auteur Jan Huyghe zondag in het  O.C. Walnes Woumen zijn streekroman 'Ijzervloed' voor. Manu Mackelberg, Coördinator Bewonersplatform verwelkomende Jurgen Vanlerberghe, Gedeputeerde W-Vl - Lies Laridon, Burgemeester Diksmuide - Christof Dejaegher, Burgemeester Poperinge - Katleen Winne, schepen van cultuur - Martin Obin, schepen - Greet Dever, schepen en Guido Vandenbroucke, conservator van De Blankaart. 

Toespraak door MANU MACKELBERG, Coördinator Bewonersplatform. 

  

Toespraak door KATLEEN WINNE, schepen van cultuur en erfgoed. 

 

Na de speech van Katleen Winne, schepen van cultuur modereerde Stefaan Kempynck de boekvoorstelling met auteur Jan Huyghe en het hoofdpersonage landbouwer Geert Leeman.  

Boekvoorstelling, ‘DE IJZERVLOED’ – Westhoek, kerstnacht 1993 – streekroman van JAN HUYGHE - moderator, Stefaan Kempynck. 

WATERSNOODRAMP kerstmis 1993 – MERKEM – WOUMEN geschetst door landbouwer 

GEERT LEEMAN.

  

Auteur Jan Huyghe leest voor uit het boek... DECEMBER 1872...

 

Auteur Jan Huyghe leest voor uit het boek... EVACUATIE KERSTNACHT 1993

 

Auteur Jan Huyghe leest voor uit het boek... DE BIJZONDERE, AANGRIJPENDE SPEECH VAN TOEN… DOOR LANDBOUWER, GEERT LEEMAN UIT MERKEM-WOUMEN

 

HAAS VANGT BOER! een vleugje humor moet kunnen in deze benarde tijden van waterellende Grappig verhaal gebracht door de MERKEMSE – WOUMENSE LANDBOUWER, GEERT LEEMAN.

 

Auteur Jan Huyghe leest voor uit het boek... DE WATERNEKKER... de duivel van de BROEKEN (WOUMEN – MERKEM). De waternekker is een wezen uit het volksgeloof, dat ook wel voorkomt als een waterman of waterduivel en vooral als kinderschrik bekendheid genoot. Geschreven tussen 1577 en omstreeks 1581.

Een belangrijk moment van de boekpresentatie was het overhandigen van het eerste exemplaren. Auteur Jan Huyghe overhandigde de eerste exemplaren aan Katleen Winne, schepen van cultuur - Geert Leeman en Jurgen Vanlerberghe, Gedeputeerde van W-Vl. Na de boekvoorstelling was er gelegenheid om het gesigneerde boek te kopen en werd er een drink aangeboden door het Bewonersplatform ‘ De Blankaartklok’.

Fotoalbum (klik hier)

Geert Leeman, het  hoofdpersonage uit het boek kreeg het eerste exemplaar uit handen van de auteur 

Jan Huyghe

v.l.n.r. Katleen Winne, schepen van cultuur -  Jan Huyghe, auteur - Jurgen Vanlerberghe, Gedeputeerde W-Vl 

Boven v.l.n.r. Katleen Winne, schepen van cultuur - Greet Dever, schepen - Christof Dejaegher, Burgemeester Poperinge -  Martin Obin, schepen 

Onder v.l.n.r Geert Leeman, het  hoofdpersonage uit het boek - auteur Jan Huyghe

Boven v.l.n.r. Carine Maeckelberghe, echtgenote van Geert Leeman -  Lies Laridon, Burgemeester Diksmuide

Onder v.l.n.r Geert Leeman, het  hoofdpersonage uit het boek - auteur Jan Huyghe

Fotoalbum (klik hier)

Grote gelijkenissen met de watersnood van nu…. 30 jaar later!

Dertig jaar geleden - eind december 1993 – heerste er grote watersnood in het noorden van Frankrijk, Duitsland en Nederland, waar zelfs zes dodelijke slachtoffers te betreuren vielen. Ook ons land heeft de overstroming toen geweten, vooral langs de Maas, en aan onze eigen achterdeur, in de IJzervallei. Van 35 hofsteden in de broeken dienden toen op het nippertje, zelfs tijdens de kerstnacht, de veestapels geëvacueerd. Oostduinkerkenaar en oud-journalist Jan Huyghe schreef er een historische streekroman over: ‘De IJzervloed’ – Westhoek, kerstnacht 1993.

Het is een streekroman dat gaat over de grote overstromingen in de kerstperiode van 1993. Ook is het een geschiedkundig naslagwerk dat dieper ingaat op de geschiedenis van de IJzervallei en de Blankaartbroeken in het bijzonder.

Jan Huyghe heeft het juiste moment uitgekozen om zijn boek voor te stellen. Net nu de Westhoek kampt met wateroverlast brengt hij zijn boek uit over de overstroming van de Ijzer in 1993.

Het verhaal van de familie Leeman

Het verhaal gaat over een jonge landbouwer die al vier generaties van vader op zoon woont op dezelfde boerderij. De gebeurtenissen met het hoofdpersonage in het boek zijn gebaseerd op wat Geert Leeman en zijn familie dertig jaar geleden tijdens de kerstnacht meemaakte. De strijd tegen het water in de IJzervallei was altijd al hevig.

 

Ook vandaag staat er alles blank

Geert Leeman woont nog altijd op de zelfde plaats. En ook vandaag staan alle weiden en akkers rond zijn hoeve en stallen blank. Gelukkig is er intussen één en ander veranderd op het vlak van waterbeheer. Maar de strijd tegen de IJzer is moeilijk te winnen.

Jan Huyghe neemt geen stelling in over het stijgende water en het klimaat maar hij maakt toch duidelijk dat er op termijn toch iets moet gebeuren.

Samengevat

Het boek is geen documentaire of reportage. Het is wel een historische roman, mengeling van echt gebeurd en fictie, als één verhaal van begin tot einde.

De IJzer, de Westhoek, water, een dynastie van vier4 generaties boeren vader op zoon op dezelfde hoeve, in het diepste van de broeken, overstromingen, WO I, een kasteel met baron en barones, pachters, jachtwachter, otters, de milieubeweging, in koude oorlog met de landbouw, de fatale overstroming, met kerstdag, 1993, evacuatie, de afzondering, de stilte, de nieuwe lente, het nieuwe leven…

Wat heeft een mens nog meer nodig om een epische film over anderhalve eeuw te maken..?

Fotoalbum (klik hier)

 

“interview” met auteur Jan Huyghevan het boek ‘De IJzervloed’

Bertrand Vd.G. : Hoe kom je erbij, dertig jaar later?

Jan Huyghe: Lang geleden schreef ik liedteksten over beklijvende gebeurtenissen die ik als journalist had meegemaakt. Bijvoorbeeld in februari ’89 de Ballade van Valentijn van Sint-André van ’t Schipgat over onze potvis, en in januari ’94 Klaagzang der schrikkelijke IJzervloed. En momenteel, veel jaren later, schrijf ik korte verhalen over diezelfde gebeurtenissen, zo’n 5 tot 10 A4’tjes per verhaal. Maar over de IJzervloed van eind ’93 liep het als water uit de hand. Het werden er 140, een boek dus.

B.Vd.G. : De IJzervloed..? Was het zo erg?

Jan: Zeker weten. Het was in de IJzervallei een van de grootste overstromingen van de 20^ste eeuw. Op 30 december ’93 stond het waterpeil aan het sas van Fintele 1,74 cm boven normaal, zeg maar een mens van top tot teen. Het is normaal dat de broeken, op de rechteroever van de IJzer, het teveel aan water opvangen, dat is hun functie, ze vormen een wachtbekken. Maar die keer duurde het drie weken, wegen en grachten waren onzichtbaar, hoeven waren afgezonderd, tenzij met de schute, het water klotste buiten en binnen tegen de muren van stallen en schuren…

B.Vd.G. : Moesten de hoevedieren toen weg?

Jan: Natuurlijk! Ze worden dodelijk ziek als ze met de poten dagenlang in het water zouden staan. Van 35 boerderijen gingen in die dagen de runderen en de varkens op het nippertje op transport naar droge oorden. Als je rekent aan honderd dieren per hoeve, dan kom je aan 3.500 dieren! Kunnen we ons dat inbeelden? Waar moesten die al naartoe? Misschien wel verdeeld over honderd verschillende opvangplaatsen?

B.Vd.G. : Heb je als journalist zo’n verhuis meegemaakt?

Jan: Nee. Het was heel moeilijk een hoeve in nood in de broeken te bereiken. Zeker niet met een gewone wagen toen het water rees. Je zag geen weg, je zag geen gracht, het was in de donkerste van de dagen, je kon er als leek, vreemd aan de broeken, niets uitrichten, enkel verongelukken. Als reporter moest ik dus de info voor mijn artikels telefonisch verzamelen. Ik vond een goede bron: Geert Leeman, toen 32, landbouwer op misschien wel de meest afgelegen hoeve in de broeken van Woumen/Merkem, op een paar honderd meter van de Blankaart. Bovendien de vierde generatie Leeman, van vader op zoon, op dezelfde hoeve sedert 1907. Dus een echte broekrat! Hij keek op geen minuutje aan de telefoon, op kerstdag 25 december 1993… Hij moest heel zijn verhaal kwijt.

B.Vd.G. : Vertel…

Jan: Daags voor kerstdag steeg het peil met 1 cm per uur. Reken maar uit. De eigenlijke evacuatie van 70 koeien en vaarzen, 50 zeugen en een 100-tal biggen, begon om half één ’s nachts. Met een ploeg brandweermannen, een vee- en een strohandelaar en medewerkers. De hele kerstnacht werd in de regen gewroet, geploeterd en gesakkerd om de dieren de vrachtwagens in te krijgen, om in de duisternis door het water op de dreef en de smalle wegen te blijven. Drie vrachtwagens drie maal heen en weer. Benauwelijk, spookachtig, hallucinant. Het water stond in de dreef 80 cm hoog toen de laatste vracht om 6 u. ’s morgens het hof verliet. Het was kantje boord geweest, ternauwernood, maar het was gelukt…”

B.Vd.G. : Je boek telt ruim 200 pagina’s, allemaal gevuld met water..?

Jan: Ja, met de Westhoek als ruimer kader, inzoomend op de IJzervallei en nog dieper op het Blankaartbekken. Maar ik besteedde ook veel aandacht aan de tijd: het ontstaan van de IJzer en de broeken, overstromingen in de 19^de eeuw, de bouw van het Blankaartkasteel, WO I, de evolutie naar natuurreservaat, de koude oorlog tussen landbouw en milieu. Hoofdpersonage anno 1993 is Roel van Vijfhuizen, vierde generatie na zijn voorvaders Wies, Door en Robert. Deze fictieve dynastie is dus gebaseerd op Geert Leeman en zijn voorvaders Aloïs, Hector en Roger. Vandaag is Geert 62 en al 38 jaar boer op het hof waar zijn overgrootvader Aloïs in 1907 begon als boer-jachtwachter van barones Melania van de Blankaart. Sedert 2013 is Geert ook adjunct-dijkgraaf in het bestuur van de Zuidijzerpolder.

B.Vd.G. : Al bij al op velerlei vlak een mooi boek voor onze Westhoek?

Jan: Wel, ik probeerde het onderste uit de kan te halen. Ik heb er altijd van gedroomd een boerenroman over de Westhoek te schrijven. Is die droom met De IJzervloed werkelijkheid geworden? Een epos over de Westhoek? Over zijn eerste en laatste reden van bestaan: water…

B.Vd.G. : Bedankt Jan.

Levensloop van oud-journalist en auteur Jan Huyghe

Geboren: te Veurne, 19 juni 1956

Onderwijs:

- college Veurne

- KU Leuven: Germaanse filologie (N/E) met eindverhandeling Volksliedonderzoek in Groot-Veurne (5 delen, 1.780 blz.), promotor: prof. dr. Stefaan Top

Beroepservaring:

- Beroepsjournalist in West-Vlaanderen (vooral de Westhoek) van 1981 tot 1995 voor Het Wekelijks Nieuws, Het Laatste Nieuws, De Zeewacht, Radio 2 West-Vlaanderen en de Financieel-Economische Tijd

- Communicatieambtenaar aan de gemeente Koksijde (1996-april 2018)

Bijzondere beroepsprestaties:

- Laureaat van de Nationale Persprijs van het Gemeentekrediet, Geschreven Pers 1986, met een 5-delige artikelenreeks De Vlaamse Zeevisserij, in Het Wekelijks Nieuws

Stichter-zanger van Volksmuziekgroep Sinksenbruid, waarmee:

- LP Sa vrienden hier bijeen (1985, marktliederen)

- CD Ken je de streek- Westhoekliederen van Jan Huyghe (1996)

- CD Levende vers met eigen Westhoekliederen (2002)

- op 11 juli 2021 opgetreden op Kiosk Diksmuide

Schrijven: vijf boeken en een novelle

1. De Hel(d) van het Noorden (Avontuur in Parijs-Roubaix – Wielerverhalen van de Visboer), De Rode Bles, 1991, 174 bl.

2. De Rosten Durang, -ereburger van Koksijde, paardenvisser van Oostduinkerkerke-, vertelt z’n peerdeleven, eigen beheer, 2007, 278 bl.

3. Zeeman van de Westkust – naar 45 jaar vaarleven van Lucien Vanneuville uit Oostduinkerke (IJslandvisserij, mailboten, loodswezen), eigen beheer, 2012, 398 blz.)

4. ’t Peirt, zoals ik het beleefde, over de Ros Beiaardommegang Dendermonde, eigen beheer, 2013, 60 blz.

5. Garnaalvisserij te paard: feiten en feitjes (tijdslijn 1393-2021), vzw Vrienden van het Nationaal Visserijmuseum Oostduinkerke, 2022, 192 p.

6. De IJzervloed – Westhoek, kerstnacht 1993, eigen beheer, 2023, 208 blz.

Schrijven: ca. 170 gedichten/liederen, vooral Westhoek-gebonden

Schrijven: talrijke artikels over immaterieel cultureel erfgoed in diverse tijdschriften zoals Volkskunde, Bachten de Kupe, Verhalen van de zee, ’t Beertje, Erfgoedacademie Veurne, De Beauvoordse Dorpsgazette…

Boek te koop:

* Geg.: 17 bij 24 cm / 208 p. / 40-tal foto’s, illustraties 

* Prijs: 25 euro / voor verzending + 8 euro = 33 euro via BE83 4745 1661 0115 v. Jan Huyghe, Dorpstraat 49 - 8670 Oostduinkerke 

* Vanaf half nov. bij: - boekhandels in de Westhoek - horeca langs de IJzer 

auteur: jan.huyghe@proximus.be, 058 51 24 98

Redactie, foto's, films: Bertrand Vande Ginste - www.woumen.eu

 

 

 

 

S