Jan Lapon als organist verbonden aan de Sint-Andreaskerk in Woumen, neemt na 20 jaar afscheid.

De 55 jarige orgelvirtuoos Jan Lapon speelde zondag 30 augustus zijn laatste recital als afscheid van het kerkorgel van de Sint-Andreaskerk in Woumen. Hij was 20 jaar organist in deze prachtige kerk en speelde er van 2000 al de vieringen tijdens de weekends. Jan deed het met veel vreugde. Maar deze artist denkt nog lang niet aan stoppen ...

Op het einde van de eucharistieviering voorgegaan door E.H. pastoor Geert Roseeuw mocht hij luisteren naar Hilda Defossez, parochieverantwoordelijke, en Jean-Pierre D’hulster, voorzitter van de kerkfabriek, die terecht heel veel lovende woorden hadden voor Jan die 20 jaar lang de vieringen muzikaal op een hoger niveau bracht.  Na de dankwoorden en de geschenken aangeboden door het Kerkbestuur en het Sint-Andreaszangkoor haalde Jan nog eens alles uit de kast met het prachtige orgelwerk ‘Toccata und fuge in D BWV 565’ van Johan Sebastian Bach.  Na dit pracht sluitstuk mocht Jan een daverend applaus in ontvangst nemen. 

Op de foto bemerken we Jean-Pierre D’hulster, voorzitter kerkfabriek Sint-Andreas Woumen, Jans echtgenote Ilse Casteleyn en de gevierde organist Jan.

>>> Fotoalbum (klik hier)

Toespraak van Hilda Defossez, Parochieverantwoordelijke

Jan,

In het jaarverslag van het koor van het jaar 2001 staat: de nieuwe organist blies al het stof uit de pijpen.  Je bent dus blijkbaar met veel enthousiasme begonnen in Woumen.  Begrijpelijk, want je had geholpen bij de bouw van dit orgel en je had liefde voor orgelmuziek.

Sommigen zeggen dat een orgel het meest complete instrument is.  In elk geval moet je een veelzijdig musicus zijn om het te beheersen:  met handen en voeten tegelijk spelen op meer dan 1 klavier, hier op 2 manualen en het voetklavier, tussendoor ook nog met de registers werken, terzelfdertijd noten lezen, muziek lezen, teksten lezen. 

Als organist in een kerk ben je dan ook nog de begeleider van de massa, alhoewel…massa…, die liederen zingt om de liturgie nog meer zin en kleur te geven.  Meestal is de organist zelfs voorzanger.  Van veelzijdigheid gesproken.

Jan jij bent 20 jaar zo’n veelzijdig man geweest ten dienste van onze parochie.  Steevast kwam je toe 10 min voordat de mis begon met enkele zang en muziekboeken onder je arm.  Ofwel begon je dan een echt orgelwerkje te spelen bvb van Bach, ofwel speelde je herhaalde keren de melodie van de intredezang of  van een of ander min of meer gekend lied uit Zingt Jubilate dat we dan inderdaad min of meer gekend zongen in de mis. Veel hing ook af van hoe vroeg of hoe laat je van de priester te weten gekomen waart wat moest gespeeld worden in die bepaalde mis.  Voor jouw vrije keuze van orgelspel is er heden ten dage zelfs van langsom minder plaats bvb omdat nu ook de offerande weggevallen is.

Hoe stresserend jouw werkweek was geweest in je beroepsleven als orgelbouwer en orgelrestaurateur, dat konden we dan horen aan de snelheid waarmee je ons soms verraste of aan het lijntje tekst dat je even kwijt was, of aan het valse nootje dat er hier en daar tussen sloop.  Het is jou vergeven, want je bent 20 jaar heel plichtsbewust, met veel kunde, met hart en ziel en ook met jouw eigen waardering voor liturgie onze organist geweest.

Naast je wekelijks of 14 daags zondagswerk was je bovendien ook vaak begeleider van een solist van een ander instrument, ik denk aan Sam Ista, Werner Verheecke.  Dit vroeg ongetwijfeld dan weer meer repetitie van jouw kant.

Bovendien, en niet in het minst was en ben je nog begeleider van ons koor.  Begeleider met korte ei bij de uitvoering, begelijder met lange ij bij de repetities. Vele jaren elke week een extra, soms verre verplaatsing maken na je werk,  extra tijd maken, dan vele keren hetzelfde zinnetje voorspelen en herhalen, het is niet altijd even leuk maar we weten dat je je jeunde inde groep, dat je het graag deed, en vooral dat je genoot van de kameraadschap.

Omdat Ilse jou zo vaak de maandagavond moest missen, en je wàs al zo vaak zo laat thuis van je werk, biedt het koor hààr straks van harte een bloemetje aan.

Jan, namens de parochie zeg ik je hartelijk dank om wat voorbij is maar hopelijk zien we jou toch nog bij gelegenheid eens terug  als vervangende organist of begeleider van het koor of tenminste uit hoofde van jouw beroep om het orgel te stemmen.

We weten dat het met gemengde gevoelens is dat je afscheid neemt als organist in onze parochie. We kunnen jou straks nog eens horen.  Haal er nog eens alles uit, blaas al het stof uit de pijpen.

 Dan geef ik graag het woord aan Jean Pierre, als voorzitter van de kerkfabriek.

Toespraak: Jean-Pierre D’hulster, voorzitter kerkfabriek Sint-Andreas Woumen

Beste Jan,

Op mijn beurt dank ik u in naam van de kerkfabriek als werkgever voor de vele jaren als organist in deze kerk. U kwam in dienst op 1/11/2000 en uitgezonderd een onderbreking tijdens de jaren 2010 tot 2012 wegens uw drukke beroepsbezigheden bent altijd aan de slag geweest als organist in onze parochie, wat betekent dat wij  ongeveer 18 jaar  van uw orgel spel konden genieten.  U was er altijd als u er moest zijn , u was dus iemand waarop wij konden rekenen. Wij begrijpen dat door uw verhuis naar Beauvoorde de meerdere verplaatsingen per maand naar Woumen te ver zijn  om uw taak als organist hier verder te zetten en wij wensen u alle geluk toe  in uw familiaal leven en  verdere beroepsloopbaan. Wij konden u op uw laatste werkdag niet zo maar laten gaan en daarom hebben wij voor een afscheidsgeschenk gezorgd. Ik hoop dat u er met uw familie en vrienden er van kan genieten.

Jan , nogmaals hartelijk dank.

Reportage met Jan

“Ik voel dat ik klaar ben voor een nieuwe uitdaging!”

Organist Jan Lapon afkomstig uit Diksmuide, en enig restaurateur orgelbouwer monumentenzorg in Vlaanderen, Jan Lapon(55) laat de toetsen van het orgel in de prachtige Sint-Andreaskerk in Woumen eind deze maand voor wat ze zijn. Hij speelde er van 2000 al de vieringen tijdens de weekends Hij deed het met veel vreugde met priester Luc, priester Bart  en sinds een jaar met priester Geert. Hij was ook de vaste begeleider van het Sint-Andreaszangkoor van voorzitter Leon Dewijze en de dirigenten Emauel Remaut en Els Daenekindt.

Welke studies deed jij, Jan?

Na de lagere school liep ik school in het VTI in Diksmuide.  Ik volgde er A3 houtbewerking en kreeg o.a. les wiskunde van koorlid Hubert Sanders.  Daarna werkte ik 13 jaar bij de firma Loncke, de gekende orgelbouwer in West-Vlaanderen.

Orgel bespelen is niet zo eenvoudig daar je hand en voetklavier met elkaar dient te combineren.  Waar leerde jij de knepen van het vak?

In de muziekacademie in Brugge studeerde ik onder leiding van de heer Dubois met succes zes jaar orgel.  Tijdens de studie ontdekte ik ook heel veel over de geschiedenis van de diverse orgels in Vlaanderen. De interesse om zelf orgelbouwer te worden ontsproot daar.  Via zelfstudie ontdekte ik de moeilijkheid en tevens de uitdaging om zelfstandig aan de slag te gaan in deze kleine wereld.

 Wanneer werd je dan zelfstandig orgelbouwer en waagde je de grote sprong?

In 1997 zette ik mijn eerste stappen in dit vak.  Orgels stemmen, meedingen voor contracten voor het onderhoud van orgels, voorzichtig uitkijken naar restauraties van prachtige orgels en dit gebeurde allemaal in een loods naast de firma Bolle op het industrieterrein.  In 2000 nam ik dan mijn intrek in de Nijverheidsstraat om er mijn bedrijf uit te bouwen. Momenteel werken we met vier werknemers en hebben we een meer dan vol orderboek.  Momenteel ben ik bezig met het restaureren van een orgel waar maar liefst twee en een halfjaar in kruipt.  Alle kasten dienen in originele staat hersteld te worden, de pijpen dienen vernieuwd te worden in dezelfde legering van een kleine 300 jaar geleden.  Een gigantisch werk voor ons bedrijf. Maar de uitdaging maakt het beroep net zo aantrekkelijk.

In de loop van de geschiedenis waren er diverse wereldvermaarde orgelbouwers.

Zij hadden elk hun eigen werkwijze en dit dienen we tijdens de restauratie te respecteren.  Het Van Pethegem orgel in Haringe werd anders gebouwd dan de romantische orgels van halfweg de 19^de eeuw en totaal verschillend van de elektrische orgels van begin vorige eeuw en gelijken helemaal niet meer op de orgels die sinds 1950 in serie werden gebouwd.

Waar ben je heel fier op, Jan?

Het restaureren van orgels maakt mij heel blij.  Bij aankomst zie je een oud, versleten orgel dat je ontmantelt, meeneemt naar Diksmuide en dan minuscuul hersteld om het in zijn oorspronkelijke eeuwenoude staat terug te plaatsten in de kerk waarvoor het gemaakt werd  Bij de inspeling van het gerestaureerde orgel voel je wel iets diep in je hart. ‘Het is mij gelukt om dit orgel zijn prachtige klank terug te geven’.

Welk orgel vind je in West-Vlaanderen jouw grootste realisatie?

Heel veel draag ik er diep in mijn hart Je laat steeds een beetje van jezelf achter bij een restauratie maar de restauratie van het orgel in de Sint-Jozefskerk van Oostende vind ik wel een van mijn mooiste realisaties.

Waarom stop je als organist in de mooie Sint-Andreaskerk?

Ik doe de job nog bijzonder graag, het begeleiden van het koor vind ik super maar de drukke dagen die ik heb –’s morgens voor dag en dauw naar Limburg, Brabant, Antwerpen, … en ’s avonds als het donker is terug in de IJzerstede aankomen vraagt heel veel van mij en mijn werknemers.  Als ik dan nog de liederen en de muziekstukken voor de volgende zondag dien voor te bereiden, valt het mij soms wel zwaar.

Orgel spelen en ook zingen tijdens het spelen zijn niet zo eenvoudig.  Vaak zijn de kerkliederen in Zingt Jubilate zo klein gedrukt dat het moeilijk is om de muziek en de tekst beide tot zijn recht te laten komen. Met ouder worden zijn mijn ogen – ondanks de bril- er ook niet beter op geworden, voegt Jan er lachend aan toe.

En … zien we jou dan nooit meer terug in Woumen?

Waarschijnlijk wel, ik heb in de voorbije jaar veel vrienden leren kennen in Woumen en dan vooral in het zangkoor.  Werner is mijn vaste compagnon bij de vredeswens en de sfeer in het koor bracht mij steeds veel voldoening.  Een lach, een traan, een kwinkslag daar hou ik van en misschien kom ik nog wat repeteren met het koor en wie weet hen begeleiden tijdens de vieringen.  Zondag speel ik zeker een specialke tijdens de laatste viering.  De aanwezigen mogen na de zegen nog gerust een momentje blijven genieten van mooie muziek.

Redactie, foto's, film: Bertrand Vande Ginste - www.woumen.eu