Archeologen vinden Romeins brandrestengraf en aardewerk te Woumen

Archeologen hebben bij opgravingen langs de Steenmolenbeekwegel, nabij het valleitje van de Steenmolenbeek (*) enkele opmerkelijke vondsten uit de Romeinse tijd gedaan die dateren van ongeveer, 57 v.Chr. tot 406 n.Chr. (**) 

Film

Drie archeologen: Raph De Brant, Yelmer Debouck en Emiel Vandewalle van het erkende archeologisch bedrijf  Ruben Willaert uit Brugge (Sint-Michiels) groeven er een Romeins brandrestengraf met een aarden gift schaal op. 

Romeinen cremeerden hun overledenen en begroeven de assen samen met enkele persoonlijke bezittingen van de overledene. Deze persoonlijke bezittingen gaf men met de overledene mee voor in het hiernamaals.

De vermoedelijke ouderdom van het brandrestengraf is 1.600 tot 1.900 jaar (bijna 2.000 jaar). Het is de eerste keer dat er dergelijke archeologische resten uit die tijdsperiode in Woumen en omstreken werden gevonden.

De houtskoolrijke brandresten en het aardewerk werden verder onderzocht door de dienst Archeologisch Erfgoed.

Overzichtsfoto van het uitgevoerde onderzoek, genomen vanuit het zuid-zuidoosten, met de kerk van Woumen op de achtergrond en de IJzertoren te Diksmuide aan de horizon.

Het onderzoeksgebied is ca. 2,99 ha groot en de gele cirkel duid het Romeins brandrestengraf aan.

>>> Fotoalbum (klik hier)

Het archeologisch onderzoek werd uitgevoerd door archeologen van Ruben Willaert nv, vertegenwoordigd door Raph De Brant (erkend archeoloog /veldwerkleider) en Yelmer Debouck (RTS, archeoloog) en Emiel Vandewalle (archeoloog).

Vanwege de ligging nabij de frontlinies van WOI diende bij werkzaamheden op het terrein rekening gehouden te worden met de aanwezigheid van niet-ontplofte geschutsmunitie. De mechanische graafwerken werden begeleid door een OCE-deskundige, teneinde de fysieke integriteit van het uitvoerend personeel te garanderen.

Tijdens de terreinevaluatie werden 125 sporen geregistreerd, waarvan 9 natuurlijke en 116 antropogene. De antropogene betroffen 48 recente sporen, met onder meer drainage, en 68 archeologische. Het gaat voornamelijk om grachten en greppels, 41 sporen en bomkraters uit de Eerste Wereldoorlog, 20 sporen. Er werden ook 6 kuilen en 1 brandrestengraf aangetroffen.

Romeins brandrestengraf, ovaalvormig spoor van 1,04m op 0,78m. Het graf werd herkend aan de aanwezigheid van een houtskoolrijke band in één van de zijden en de aanwezigheid van aardewerk.

>>> Fotoalbum (klik hier)

De aarden gift schaal bestaat uit 10 fragmenten, waarvan 8 passende bodemfragmenten in reducerend gebakken handgevormd aardewerk met verschraling met zwarte chamotte (479,7 g).

Er werden 5 randscherven en 29 wandscherven ingezameld uit de zeefstalen. Het betrof scherven in een zeer fijn, gedraaid, reducerend gebakken baksel. Het was zandig verschraald en bleek sterk verbrand (19 g). Het gaat zeer waarschijnlijk om een kleine container die mee op de brandstapel werd verbrand. 

Deze vondst betrof fragmenten van ijzeren nagels die uit de vulling van het brandrestengraf werden gerecupereerd. Het gaat om 11 fragmenten (30 g).

Wandfragment in steengoed en werd aangetroffen in spoor 62, een NNW-ZZO-georiënteerde gracht, in de lengterichting van de huidige percellering.

Wandscherf in grijs, gedraaide aardewerk, met een zandige verschraling (21 g). Het werd niet in een spoor aangetroffen maar wel vlak naast het brandrestengraf. Het lijkt echter niet overeen te komen met het vondstmateriaal uit het brandrestengraf zelf.

Wandscherf in oxiderend gebakken, gedraaid met nog een sterk verweerd glazuurfragment (11 g). Het werd aangetroffen in spoor 52, een NNW-ZZO-georiënteerde greppel.

41 sporen en bomkraters uit de Eerste Wereldoorlog

Tijdens het proefsleuvenonderzoek werden voornamelijk agrarische off-site sporen aangetroffen die gedateerd kunnen worden in de nieuwe en nieuwste tijd. Enkele bomkraters en resten van munitie zijn te dateren in de Eerste Wereldoorlog, op basis van de luchtfoto’s gaat het voornamelijk om sporen van Belgische artilleriebeschieting te dateren rond de Derde Slag om Ieper. Het gaat om enkele grotere bomkraters aangevuld met meerder kleine, ondiepe.

In totaal werden 20 bomkraters aangetroffen in het archeologisch vlak. Het ging meestal om vrij kleine exemplaren.

De aangetroffen bomkraters zij niet zichtbaar op de luchtfoto van 1916 en komen voor op de luchtfoto van 22 maart 1918. Ze zijn vermoedelijk dus te situeren in de Derde Slag om Ieper, deze zone werd vermoedelijk door het Belgische leger beschoten. De aangetroffen munitie was divers maar met een duidelijke aanwezigheid van ogieven van de ‘Obus à mitraille met een fusée à double effet’, waarvan er 5 werden aangetroffen op 9 munitie-gerelateerde vondsten. 

Het betreft hier, gezien de periode en locatie, vermoedelijk projectielen afkomstig van Belgisch geschut, maar van Franse makelij.

Het beperkte aantal bomkraters in de werkputten in vergelijking met de bomkraters op de luchtfoto doet vermoeden dat de meeste vrij ondiep waren. De harde ondergrond biedt hier mogelijk een verklaring.

10 onderdelen van geschutsmunitie

>>> Fotoalbum (klik hier)

Britse artilleriegranaat die werd aangetroffen in de vulling van een bomkrater, spoor 3, het betrof een afgevuurde Britse 18-pounder granaat.

Lederen schoenfragmenten aangetroffen in en bij een bomkrater.

Duitse afgevuurde geschutsmunitie, 15 cm.

Frans-Belgisch ogief van een 'Obus de 95mm à mitraille'. Het gaat om het bovenste deel van een schrapnelgranaat van Franse makelij maar vermoedelijk door het Belgische leger verschoten.

.

Ontsteker van Frans-Beglsiche mortiermunitie. Deze werd door metaaldetectie opgespoord.

Afgevuurde Frans-Belgische 75 mm

Ogieven van Frans-Belgische geschutsmunitie, de 'Obus de 95 mm à mitraille'.

>>> Fotoalbum (klik hier)

(*) Landschappelijke en aardkundige situering Landschappelijke situering

Landschappelijk is het plangebied gelegen in de zandstreek.

Het grondgebied van Woumen situeert zich op de overgang van de grachtenrijke polders, de zogenaamde broeken van Woumen en de hoger gelegen uitlopers van de Midden-West-Vlaamse Heuvelrug, ook wel Rug van Westrozebeke genoemd. Deze rug strekt zich uit van Esen, nabij Diksmuide tot Zillebeke, nabij Ieper, als uitloper van het West-Vlaamse Heuvelland.

De belangrijkste waterlopen zijn de Houten Sluisvaart en de Stenen Sluisvaart die de Blankaartvijver ten zuiden van de broeken (ca. 67 ha) met de IJzer verbinden. In deze twee waterlopen monden kleinere waterlopen uit zoals o.m. de Walevaart, de Kerkebeek, de Noordkantvaart. De Blankaartvijver wordt op zijn beurt voornamelijk vanuit de hoger gelegen zandleemstreek gevoed door de Velkelokerbeek, de Ronebeek en de Steenbeek. Het plangebied zelf is gelegen tussen deze west-oost georiënteerde beekvalleien. Ca. 500 meter ten noorden loopt de Kerkebeek, precies ten zuiden loopt de Steenmolenbeek.

Het plangebied is gelegen op een hoogte die schommelt tussen de 6.2 en 7.8 m TAW. Het terrein helt duidelijk af in westelijke richting.

Hydrografisch is het plangebied gelegen in het IJzerbekken (deelbekken: Blankaart).

Geologie

Het projectgebied is tertiairgeologisch gelegen in het Lid van Kortemark (Formatie van Tielt). De Formatie van Tielt bestaat uit een fijn zandig en zandig marien sediment.

Het oudste lid is het Lid van Kortemark en bestaat uit horizontaal gelamineerd fijn zandig grof silt en kleiig-siltig zeer fijn zand. Het is afgezet in de overgangszone tussen de buitenkust en de open shelf."2

Op de quartairgeologische kaart staat de omgeving van het projectgebied gekarteerd als

Type 1. Dit type vertegenwoordigt een eolische afzetting van het Weichseliaan tot mogelijk Vroeg-Holoceen (zand tot zandleem). Deze afzetting kan eventuele hellingsafzettingen van het Quartair bevatten.

Bodem

De bodemkaart geeft op het overgrote deel van het onderzoeksgebied een matig natte zandleembodem weer. In het zuiden van het onderzoeksgebied langs de naamloze waterloop wordt een colluviale bodem weergegeven.

Het bodemtype Ldcz is een matig natte zandleembodem met sterk gevlekte, verbrokkelde textuur B horizont met sedimenten die lichter of grover worden in de diepte. De bouwvoor is donker grijsbruin en onder de Ap komt een bleekbruin uitgeloogde horizont voor die aan de contactzone met de textuur B zwakke roestverschijnselen vertoont. De textuur B is verbrokkeld, sterk gevlekte en door oxidoreductieverschijnselen met bruinrode en grijze vlekken doorweven. Het materiaal wordt soms zwaarder of zandiger in de diepte. Op wisselende diepte komt dikwijls het Tertiair substraat voor. Roestverschijnselen beginnen globaal in het bovenste deel van de textuur B.

Het bodemtype Ldp is een matig natte zandleembodem zonder profiel. Het is een colluviale grond gekenmerkt door een laag recent geërodeerd sediment. Op geringe tot matige diepte komt vaak een textuur B voor of een Tertiair substraat. Het colluviaal dek onderscheid zich van het autochtoon zandleem door de aanwezigheid van kleine houtskool- en baksteenrestjes. Roestverschijnselen beginnen tussen 50 en 80 cm.3

(**) Het Romeinse Rijk bestond van 753 voor Christus tot 476 na Christus. Het viel in 285 na Christus uit elkaar in het West- en Oost-Romeinse Rijk. Het West-Romeinse Rijk werd veroverd door een hoop Germaanse stammen, maar het Oost-Romeinse Rijk bestond onder de naam het Byzantijnse Rijk nog tot 1453. De hoofdstad was sinds 330 na Christus Constantinopel. Op zijn hoogtepunt besloeg het Romeinse Rijk een gebied dat van Schotland tot Iran liep en van Midden-Duitsland tot Zuid-Egypte.

>>> Fotoalbum (klik hier)

Bron: Verslag van resultaten (deel 1 & 2) erkend archeologisch bedrijf  Ruben Willaert uit Brugge (Sint-Michiels) 

Met dank aan: archeologen: Raph De Brant, Yelmer Debouck en Emiel Vandewalle 

Redactie: Bertrand Vande Ginste - www.woumen.eu

Foto's: Raph De Brant - Bertrand Vande Ginste

Film: Bertrand Vande Ginste

Bedank, het was voor mij een voorrecht om deze opgravingen te mogen volgen!

Steltloperszone nabij ‘De Blankaart’ is wilgenvrij

“Ze hebben getrokken, gesleurd, gevloekt en gesakkerd maar ook heel veel gelachen. Het heeft hen vele uren gekost en sommigen ook blaren op de handen, maar het werk is af”, aldus Blankaartconservator Guido Vandenbroucke. Een grote steltloperszone nabij ‘De Blankaart’ is wilgenvrij gemaakt. Dank aan de tientallen vrijwilligers die er vele uren hebben doorgebracht en weten hoe taai en koppig een jonge wilgenscheut kan zijn.
Het wordt volop genieten aldaar in 2022, voor mens en vogel.

Echt, een superdikke allemaal !!!

.

Redactie: Bertrand Vande Ginste – www.woumen.eu

Het was lekker en gezellig tafelen bij ‘Cafe Mange KWB – Woumen’

De Woumense KWB-afdeling startte haar 63^ste werkjaar met ‘Café mangé’.

Vorig jaar bleef het café gesloten maar dit jaar mocht het gelukkig terug voor een avond open.  Vrijdag 22 oktober daagde een dertigtal leden op om te genieten van de lekkere spaghetti klaargemaakt door huiskok Els Daenekindt.  Voorzitter Hubert Sanders lichtte achteraf de geplande activiteiten van het werkjaar toe.

Proficiat aan huiskok Els Daenekindt

Redactie: Bertrand Vande Ginste - www.woumen.eu

Oudercomite verkocht bloemen voor nieuwe speelplaats

Het oudercomité van de vrije basisschool ‘De Veerkracht’ verkocht chrysanten en viooltjes om de aanleg van de speelplaats verder te financieren.

Proficiat!

Foto: Lars Devos, Steven Vanhaverbeke, Jürgen Desmyter, Josephine Bardijn, Kelly Es en Gwenni Coulier zitten op de Spiderkid en daarachter bemerken we het Apenparcours

 

Redactie: Bertrand Vande Ginste – www.woumen.eu
 

De leuke Woumense kindermusical ‘Super Gewoon’ terug in de startblokken

Vrijdag 22 oktober was er in de vrije basisschool ‘De Veerkracht’ auditie voor de in juni geplande ‘Musical Gewoon Super’.  Deze musical zou normaal  in 2019 doorgaan maar door pandemie diende men  twee weken voor de uitvoering alles  te annuleren en dit tot grote spijt van de leerlingen die alles al tot in de puntjes hadden ingeoefend.  

Een veertigtal leerlingen schreven zich in om deel te menen aan de auditie waarbij een medewerker van Studio 100 meester Tom kwam adviseren voor de keuze van de diverse rollen.

 

We kijken er alvast naar uit!

Redactie: Bertrand Vande Ginste – www.woumen.eu

 

Herdenking oorlogsslachtoffers

Dinsdag 28 september was er een plechtig jaargetijde voor de overleden parochianen en voor de slachtoffers van de beide wereldoorlogen.  Na de viering stonden de vaandeldragers van de vaderlandslievende verenigingen bij het monument van de militaire en burgerlijke oorlogsslachtoffers vop het Kerkplein.  De leerlingen van de basisschool maakten de kring rond.  We zien Leon Dewijze tijdens het spelen van de Last Post na het neerleggen van de bloemen.

Blankaartvrienden hopen op goed weer!

De laatste zondag van september is Woumen altijd in feeststemming.  De laatste twee jaar was dit echter niet zo: 2019 verhinderde de stormwind de Blankaartstoet en vorig jaar gooide corona roet in het eten.  Voorzitter Rudi Jaecques hoopt dat de weergoden dit jaar Woumen gunstig gezind zijn om er weer een topweek van te maken in de Blankaartgemeente. Het kermisgebeuren kan men in vier delen opsplitsen vertelde secretaris Rik Syoen ons.
Vooreerst jeugdig enthousiasme.  De Gezinsbond zorgt traditioneel voor de opener van de kermis op zaterdag 25 september met om 14 uur het optreden van theatergroep Animix.  Zij brengen ‘De toverkoning’ naar de feesttent op het dorpsplein. Natuurlijk ook sportieve uitdagingen  met op zaterdag om 15 uur de 2^de grote prijs Argenta Houthulst voor fietsfanaten en een half uur later kunnen alle jongeren dan gratis deelnemen aan de loopwedstrijd in de Kerkstraat.  Deze happening wordt georganiseerd door KWB Woumen.  Alle deelnemers ontvangen na afloop een smakelijk prijsje.

Muziek is en blijft natuurlijk één van de hoofdbrokken tijdens de feestweek.
De KM Hoger Op doet ook dit jaar een aardige duit in het zakje met maar liefst drie optredens.  Kermiszondag luisteren ze naar jaarlijkse traditie de kermisviering om 9u15 op in de Sint-Andreaskerk. Na de viering schallen de Thebaanse trompetten van boven op de toren en in de namiddag speelt men ook nog tijdens de stoet.
Op ‘Dulle diensndag’ is er om 18 uur een wandelconcert door het kermisdorp en op kermisdonderdag brengt de muziekmaatschappij om 20 uur nog een concert in de feesttent.  Na de stoet speelt de brassband ‘De brasserie’ uit Ieper in de feesttent.
Tenslotte is de 43^ste Blankaartstoet natuurlijk de kers op de taart.
Ook tijdens deze editie kiezen de Blankaartvrienden resoluut voor een optocht met heel reuzen.  Heel wat grote poppen hebben reeds toegezegd.  Naast Gauthier van Woumen en slagersreus Antoon brengt ook de Turnhoutse reuzenclub maar liefst 20 reuzen naar de Blankaartgemeente. Elf  nagelnieuwe  -allemaal uit het Suske en Wiske album ‘De Vonkende Vuurman’- zullen voor het eerst buiten Turnhout te zien zijn.  Ook diverse muziekkorpsen, o.a. Calypso uit Zwevegem,  tekenden reeds voor aanwezig.  Het bestuur kijkt nu echter heel erg verlangend uit naar de Woumense verenigingen en Woumense families om terug een praalwagen in elkaar te knutselen voor deze stoet. 
Na de stoet speelt de brassband ‘De brasserie’ uit Ieper in de feesttent.
Terug mogen samenzijn zal voor veel mensen het belangrijkste gegeven zijn tijdens deze kermisweek: op kermiszaterdag zorgt de chiro voor een gezellige streekbierenavond voor jong en oud, op maandagavond tijdens de kaarting tvv het bewonersplatform en op dinsdag waar men na het jaargetijde voor de overleden oorlogsslachtoffers en parochianen nog even samen een aperitiefje kan nemen.  Kermisdonderdag wordt dit jaar terug knallend afgesloten met een spetterend muzikaal vuurwerk.  Achteraf zal er nog veel gefeest worden in de tent en je mag er zeker van zijn dat om middernacht alle mondmaskers de lucht zullen invliegen daar men vanaf 1 oktober de mondkapjes niet meer hoeft aan te hebben.

Heel wat vrijwilligers staken onder een stralend zonnetje de handen uit de mouwen om de feesttent op te zetten  op het dorpsplein

 Programma WOUMENKERMIS 25/09 > 30/09/2021 (klik hier)

Redactie: Bertrand Vande Ginste – www.woumen.eu

Rijke medailleoogst tijdens scholenveldloop

Tijdens de scholenveldloop van woensdag 22 september namen niet minder dan 60 leerlingen van de vrije basisschool De Veerkracht deel aan de wedstrijd in Diksmuide.  Twaalf onder hen wisten zelfs een medaille te behalen.  Er was brons voor Elise Vanbiervliet(4), Mats Devos(5) en Kasper Famaey(6).  Isa Vanneste(4), Ximen Seys(5) en Julie Simons(5) behaalden zilver.  Zes leerlingen veroverden een gouden medaille: Lucas Boucherim(1), Helena Demaerel(1), Rosalie Debruyne (2) , Yartne Beerlandt(4), Leonie Debruyne(5) en Remi Haelewyck(6).  Alle deelnemende leerlingen prijkten fier met de leerkrachten voor de groepsfoto.

Strapdag in de Vrije Basisschool

Vrijdag 17 september leek het alsof  Woumen in de voormiddag was ingenomen door de gele hesjes.  Vanuit alle hoeken en straten kwamen kinderen, leerkrachten en ouders met fluo jasjes naar school en dit omwille van de Strapdag.  De Woumense basisschool doet reeds sinds 2006 -het eerste jaar van de Strapdag  actie-  mee om ouders en kinderen  bewust te maken dat de auto geen noodzaak is om naar school te komen.  Stappen of trappen was ook dit jaar echt een succes.  Eenmaal aangekomen op school stonden de leerkrachten te popelen om nog te dansen op de song van het Straplied. De ganse week waren er spelen i.v.m. het verkeer, praktische oefeningen op de speelplaats, met de fiets gaan zwemmen, ….  Dit kaderde allemaal in het kader van de Week van de mobiliteit van 16 tot 22 september. 

Prijsuitreiking ‘de testkaravaan komt eraan’

Van maandag 6 tot en met vrijdag 17 september was ‘De testkaravaan komt er aan!’ te gast bij twee West-Vlaamse werkgevers: Stad Diksmuide en Zilvervogel vzw, een groep van woonzorgcentra en assistentiewoningen in Woumen, Reninge en Rekkem.  ‘De werknemers van de diverse organisaties dienden vooraf in te tekenen De interesse bij de personeelsleden was alvast groot. Er schreven zich 90 personeelsleden in voor deze campagne: 44 bij Stad Diksmuide en 46 bij Zilvervogel Woumen en Reninge, vertelde Cindy Pieters, kwalitietscoördinator van het wzc en tevens campagneverantwoordelijke voor Zilvervogel Woumen.

Deze provinciale campagne is dit jaar aan haar achtste editie toe. Van 2014 tot 2020 deed de campagne 119 bedrijven aan. De Provincie was de eerste organisatie die een dergelijke woon-werkcampagne aan bedrijven aanbood. Van begin 2014 tot en met eind 2020 legden 8.464 deelnemers iets meer dan 2 miljoen duurzame kilometers af en bespaarden ze 267 ton CO2. Uit een bevragingsronde bij de deelnemende bedrijven blijkt dat ongeveer 40 % van de respondenten voortaan een duurzaam vervoermiddel gebruikt voor zijn/haar woon-werkverkeer. Bijna 58 % doet dit vooral met de elektrische fiets.

Het uitgangspunt van de huidige actie in Diksmuide was dat wie 15 km van het werk woont zich kon inschrijven om gedurende twee weken een duurzaam vervoersmiddel uit te testen. Er stonden niet minder 96 vervoersmiddelen ter beschikking van de werknemers: 40 elektrische fietsen, 50 speedpedelecs, 3 vouwfietsen en 3 fietskarren.

Ook de vele werknemers die reeds ‘duurzaam’ naar het werk komen, konden intekenen om mee te dingen naar een prijs uit  de grote prijzenpot.  Zij verdienen immers reeds jaren een bloemetje voor hun energiezuinig woon-werkverkeer

Op het einde van de veertiendaagse dienden de deelnemers een evaluatieformulier in te dienen.  Vrijdag werden de winnaars dan bekend gemaakt tijdens een feestelijk slotmoment.  De afgevaardigde van gedeputeerde Jürgen Vanlerberghe, Katrien Vancraeynest, mocht de prijzen uitreiken. Er waren drie waardebonnen van 30 euro 100% West-Vlaams voor Kristel Delahaye, Lieve De Maré en Nathalie Faes, drie fietstassen voor Pauline Uwajeneza, Anne-Mie Tanghe en Ann Sampers en twee waardebonnen ter waarde van 100 euro bij Decathlon voor Mieke Dewicke en Angelique Surmont.

We zien de winnaars samen met de directie en de kwaliteitscoördinator van het wzc fier als een gieter genieten van een feestelijk herfstzonnetje.

Of de einddoelstelling van het project –mensen overtuigen om duurzaam naar het werk te komen- zal slagen, zien we in de komende weken wist directrice Delphine Bouwet nog aan te vullen.