Grondige slibruiming van de STENENSLUISVAART te Diksmuide

Volgende week gaat in Diksmuide een grote operatie van start: de grondige slibruiming van de Stenensluisvaart.

Deze belangrijke kronkelende Stenensluisvaart slingert door het hart van het idyllische natuurgebied  ‘De Blankaart’. De Stenensluisvaart en de Houtensluisvaart zorgen voor de afwatering van De Blankaart naar de IJzer. Een automatische stuw en pomp op de Stenensluisvaart regelen het waterpeil in het natuurgebied. Dit is van groot belang voor zowel de natuur als de drinkwaterproductie. 

Start van de grondige slibruiming van de Stenensluisvaart in Diksmuide een belangrijke stap naar waterkwaliteit

Dit traject maakt deel uit van een breder project om de waterkwaliteit en de ecologische waarde van de waterwegen in de regio te verbeteren. De voorbereidende werken zijn inmiddels al begonnen, en de eigenlijke ruiming zal volgende week van start gaan.

Betekenis voor de regio

De slibruiming van de Stenensluisvaart is meer dan alleen een ingreep op de waterweg; het is een investering in de toekomst van Diksmuide en de omliggende regio. Een goede waterkwaliteit is immers cruciaal voor zowel de landbouw als het toerisme, en draagt bij aan een gezonde leefomgeving voor mens en dier.

De verwachting is dat de resultaten van de slibruiming snel zichtbaar zullen zijn, met een verbeterde waterdoorstroming en een herstellende natuur in de omgeving. Dit project zal bovendien bijdragen aan de inspanningen om de klimaatverandering tegen te gaan, door het risico op overstromingen in het gebied te verminderen.

De komende weken zullen de werken voortduren, maar de langetermijnvoordelen die deze ingreep zal opleveren, maken de tijdelijke hinder meer dan waard. Lokale bewoners en belanghebbenden kijken dan ook uit naar de positieve impact van dit project.

Conclusie

Met de start van de grondige slibruiming van de Stenensluisvaart neemt Diksmuide een belangrijke stap in de richting van een duurzamere toekomst. De werken zullen niet alleen bijdragen aan een betere waterkwaliteit en een verminderde kans op overstromingen, maar zullen ook de ecologische waarde van het gebied herstellen. Dit project illustreert hoe essentieel waterbeheer is voor het behoud van ons landschap en onze leefomgeving.

Aan het Bewonersplatform ‘De Blankaartklok’

e-mailbericht van Guido Vandenbroucke, Conservator natuurgebied De Blankaart 

PARTIËLE GRONDIGE SLIBRUIMING VAN DE STENENSLUISVAART TE DIKSMUIDE

Beste

Volgende week start de grondige slibruiming van de Stenensluisvaart te Diksmuide. Hieronder vindt u een aanduiding van het te ruimen traject.

De voorbereidende werken zijn reeds gestart. 

Er zijn slechts 50 werkdagen voorzien, de werken moeten uitgevoerd zijn voor 31 oktober, vanaf dan zal het peil in dit laaggelegen gebied terug stijgen en worden dergelijke werken moeilijk uitvoerbaar. Er wordt gewerkt in stroomafwaartse richting van pand 1 (blankaart Vijver) naar pand 5 (gemaal tegen de IJzer). Er wordt een werfinfobord geplaatst aan de dubbelstuw. Deze werken kosten 1,2 miljoen euro.

Om oeverbeschadiging te voorkomen en de aanwezige macrofyten (waterplanten) te behouden moet het gros van het te ruimen volume verwijderd worden ter hoogte van de as van de waterloop. Slechts 75% van het totaal aanwezige slibvolume dient uit de waterloop verwijderd te worden, dus 15.735 m³ nat slib. Zones met waterplanten worden niet of minder geruimd. Op het terrein werd afgesproken aan de oevers telkens afwisselend 2,5m vanaf de waterlijn niet te ruimen in een blokkenpatroon van ongeveer 50m (groene aanduiding op onderstaande plannen zijn niet te ruimen). De middengeul moet altijd geruimd worden. De gemiddelde te ruimen slibbodem in het midden van de waterloop is 120cm. Er wordt geruimd met een kraan voorzien van GPS zodat onder water kan geruimd worden tot op enkele centimeter nauwkeurig. Alle deelpartijen hebben in de conformverklaring een milieuhygiënische code van 399 gekregen en zijn vervuild met minerale olie (tot 2010 mg/kg ds in pand 1  (norm is 300). Een tijdelijke oeverdeponie is mogelijk maar is niet toegestaan gezien het natuur- en overstromingsgebied. De ruimingsproducten moeten onmiddellijk na de ruiming van het terrein afgevoerd worden.

De aannemer geeft aan dat het slib naar tussentijdse opslagplaats (TOP) Grwestkust te Diskmuide wordt afgevoerd. Het transport van het slib moet op onverharde wegen over rijplaten gebeuren (VERPLICHT!), de transportweg waar rijplaten moeten komen werd op het terrein besproken en aangeduid als de rode lijn op onderstaande plannen.

Pand 1 en 2 zijn samen ruim 600 lopende meter, ter hoogte van de dwarsgrachten moeten de rijplaten dwars over de kokers aangebracht worden + draaipunt op het einde

• Pand 3 is 560m + draaipunt op het einde
• Pand 4 is 400m + draaipunt op het einde
• Pand 5 zal ruim 750 m rijplaten nodig zijn + draaipunt op het einde

• Van de private halfverharding die gebruikt worden en de openbare weg wordt er voor de werken nog door de aannemer een plaatsbeschrijving gemaakt.
• Plaatsbeschrijving halfverharde weg samen met 'Gerdi Vandekerckhove' Gerdi.Vandekerckhove@dewatergroep.be
• Plaatsbeschrijving van alle openbare wegen tot aan de gewestbaan samen met Thomas Ureel Thomas.Ureel@diksmuide.be
• De wegenis moet te allen tijde proper gehouden worden.
• Op de smalle wegenis richting de TOP dient werfsignalisatie aangebracht te worden gezien het vele fietsverkeer, tractoren dienen een aangepaste snelheid aan te houden op de smalle wegen (max 30 km/u)
• Slibtransport over de openbare weg moet met gesloten karren uitgevoerd worden.

 De gebruikers en eigenaars worden maximaal op voorhand verwittigd.

We hopen op een vlot verloop van de werken. Voor vragen of opmerkingen kunt u steeds bij mij of Ingrid terecht.

Maarten Goegebeur, Gebiedsingenieur

VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ

Kern Beheer en investeringswerken aan waterlopen

GSM: +32 485 95 21 65

m.goegebeur@vmm.be

Zandvoordestraat 375, 8400 Oostende

Permanentienummer (24/24 – 7/7): 0800 23 073

Redactie, Bertrand Vande Ginste - www.woumen.eu

 

 

 

Babyborrel voor jonge zeearenden in Woumen met meter en peter Maaike Cafmeyer en Wim Willaert

Op een zonnige zondagmiddag verzamelden meer dan 200 enthousiaste natuurliefhebbers zich in het prachtige natuurdomein De Blankaart in Woumen, voor een bijzondere gebeurtenis: de geboorteborrel voor de zeearendkuikens Gloria en Guido. Deze uitzonderlijke bijeenkomst werd extra speciaal gemaakt door de aanwezigheid van de bekende West-Vlaamse acteurs Maaike Cafmeyer en Wim Willaert, die als meter en peter van de kuikens hun geloften kwamen afleggen.

De festiviteiten begonnen om 10:00 uur in het Popupcafé Blankaart & Trooneplezier, waar bezoekers werden verwelkomd met diverse activiteiten en informatieve sessies. Om 14:00 uur gaf conservator Guido Vandenbroucke het officiële welkomstwoord, waarna nationaal Natuurpuntvoorzitter Bart Vangansbeke een boeiende presentatie hield over natuurherstel onder de titel 'Natuurherstel werkt'. Vervolgens deelde natuurkenner Wim Bovens interessante weetjes over de zeearenden, wat de aanwezigen nog meer inzicht gaf in het leven van deze majestueuze vogels.

Trotse meter en peter

Maaike Cafmeyer, bekend van onder meer "Chantal" en "Eigen Kweek", straalde van trots toen ze haar meterschap op zich nam. "Vroeger was een vogel voor mij gewoon een dier op een tak", zei ze lachend. "Maar dankzij mijn man, een fervent vogelaar, heb ik een diepe bewondering ontwikkeld voor vogels. Onze dochters hebben zelfs tweede namen die naar vogelsoorten verwijzen: merel en arend. Het is fantastisch om deze prachtige vogels in de vrije natuur te zien."

Wim Willaert, eveneens een liefhebber van de natuur, deelde zijn enthousiasme. "Vanaf mijn zestiende ging ik al met mijn verrekijker op pad om vogels te spotten", vertelde hij. "Dat deed ik ook hier in De Blankaart. Het is een droom die uitkomt om peter te mogen worden van een zeearend. De meeste mensen lopen zomaar voorbij een vogel zonder hem op te merken. Maar als je rustig in je tuin blijft zitten, kun je zoveel moois ontdekken."

Een primeur voor België

Het feit dat er zeearenden geboren zijn in België is een unieke gebeurtenis. Conservator Guido Vandenbroucke benadrukte het belang van deze gebeurtenis en koos bewust voor echte West-Vlaamse meters en peters om deze mijlpaal te vieren. "Het is een hele eer", aldus Willaert. "De zeearend is een ongelooflijk grote en mooie vogel. Ik ben ontzettend trots op mijn kleine petekuikens!"

Cafmeyer voegde daaraan toe: "In tijden van klimaatverandering en natuurbehoud is dit meterschap belangrijk. Natuur is sexy. Dankzij natuur kunnen wij hier bestaan en leven. Ik hoop zo mee te werken aan de verbetering van de natuur. Ik wil de zeearenden voor het eerst eens in het echt zien met een verrekijker. Gelijk nen echtn hé. Ik mis enkel mijn hoedje nog", grapte ze.

Feestelijke activiteiten

Na de officiële ceremonie genoten de aanwezigen van een receptie met Arendbier, een lokale specialiteit in samenwerking met 't Rooneplezier. De sfeer was feestelijk en de bezoekers genoten van het prachtige weer en de mooie natuur.

Om 15:00 uur zorgde het duo LunAcousticc, bestaande uit Nancy Neut en Dirk Derdaele, voor een intiem optreden. Met hun pure en eerlijke muziek, gebracht met twee stemmen en één gitaar, raakten ze de harten van het publiek. Hun vijftienjarige samenzijn op het podium weerspiegelde hun liefde voor zowel elkaar als de muziek.

 

De dag werd afgesloten met een gezamenlijke toost op de zeearenden Gloria en Guido, waarna de bar aan het kasteel om 18:00 uur sloot. Voor de sportliefhebbers was er om 19:00 uur nog de opening van Loods TROONE, waar om 21:00 uur de EK-finale op een groot scherm werd uitgezonden.

Een dag om niet te vergeten

De geboorteborrel voor de jonge zeearenden Gloria en Guido was een dag vol vreugde, verbinding en liefde voor de natuur. De aanwezigheid van meter Maaike Cafmeyer en peter Wim Willaert gaf een extra glans aan deze bijzondere gelegenheid. Het was een viering van nieuw leven en een herinnering aan het belang van natuurbehoud. Alle Woumenaars en andere aanwezigen verlieten De Blankaart met een warm hart en een hernieuwde waardering voor de prachtige natuur die ons omringt.

Speech: Conservator Guido Vandenbroucke

Vrienden van de natuur,

Vrienden van de Blankaart,

Wij zijn heel blij jullie hier vandaag zo massaal aanwezig te zien. Namens de tientallen vrijwilligers van Natuurpunt heet ik jullie hartelijk welkom in één van de mooiste natuurgebied van ons land. Een uniek natuurgebied want voor het eerst heeft in België een koppel zeearenden gebroed én kuikens grootgebracht. Een primeur voor ons land, een primeur voor de Blankaart en een primeur voor… Diksmuide. De gemeente Houthulst werd op de meet geklopt, want had de zeearend een paar honderd meter verder een boom gekozen om te nestelen dan was de primeur, burgemeester Jeroen Vandromme voor jullie Houthulst.

Dit unieke gebeuren willen we vandaag vieren. Wij zijn fier, preus lik veertig, dat de vele inspanningen van de voorbije jaren voor natuurontwikkeling in de Ijzervallei schitterende resultaten opleveren.

En dames en heren, het gaat om veel meer dan de zeearend. Die is wel de meest spectaculaire verschijning maar daar pal tegenover staat een heel klein vogeltje dat ook kenmerkend is voor het natuurherstel. Gisteren liet Wim Debruyne, één van de vrijwilligers die vogeltellingen doet, me weten dat er in de IJzerbroeken dit jaar 28 zangposten van de snor zijn geteld. Een reord. De snor is één van die weinig opvallende Kleine Bruine vogeltjes die verborgen in het riet leven en weinig mensen dus kennen. De zang lijkt op een kookwekkertje dat maar blijft aflopen. Uiterst zeldzaam in Vlaanderen. Een absolute topper op de Blankaart.   

Vergeten we ook niet de verschijning van die grotere witte vogels: de grote zilverreiger, de kleine zilverreiger, de lepelaar en de overal opduikende koereiger. Koen Devos heeft op basis van luchtfoto’s proberen de nesten van de koereigers te tellen en hij komt aan ruwweg 30 tot 40 nesten aan de Blankaartvijver, in de wilgen onder het arendsnest. Daarbij nog eens een kleine 30 nesten in de eendenkooi van Merkem betekent dat er in de Blankaartregio 60 tot 70 koppels koereiger broeden.

Die successen zijn niet alleen het werk van Natuurpunt maar van heel wat partners. Daarom ook hartelijk welkom aan de vertegenwoordigers van de VLM, de VMM, het INBO, de Vlaamse waterweg, de Watergroep, de Zuidijzerpolder, Provincie en de gemeentebesturen van Houthulst en Diksmuide.

Een heel speciale welkom ook aan Betty Kempynck-Daenen. Betty momenteel 93 jaar is één van de weinige mensen die het Blankaartverhaal vanaf het prille begin in de jaren vijftig van vorige eeuw heeft meegemaakt. Samen met haar man, wijlen Paul Kempynck, haar zus Irene en schoonbroer Luk Kempynck hebben zij met de zegen van moeder Kempynck destijds de basis gelegd van wat de Blankaart nu aan het worden is. Uit erkentelijkheid aan de vele pioniers van toen hebben we de volwassen zeearenden, toen ze hun nest bouwden daarom de naam Betty en Paul gegeven. Mevrouw Betty Kempynck-Daenen , hartelijk dank!

Ook hartelijk welkom aan Maaike Cafmeyer en Wim Willaert die het meter- en peterschap van Gloria&Guido hebben aanvaard en voor wie straks de intronisatie als meter en peter volgt.

Een hartelijke dank aan Bart en Ulrike, de buren van rechtover van ’t Rooneplezier die voor een dag met hun equipe de straat zijn overgestoken en ervoor zorgen dat niemand dorst hoeft te lijden. Dank aan het geheime genootschap van ’t Roone dat er telkens op een creatieve manier voor zorgt dat het otterstandbeeld in de kasteelvijver iets vertelt over het gebeuren op de Blankaart.

Vandaag sluiten we weer een hoofdstuk af in het zeearendenverhaal. Het is een mooi, spannend, ontroerend verhaal aan het worden dat eind april van vorig jaar begon toen twee jonge zeearenden, elk op een ander tijdstip gearriveerd, elkaar ontmoeten op de Blankaart en wij met zijn allen konden zien dat het onmiddellijk klikte tussen beide jongvolwassenen. Ze gedroegen zich meteen als een verliefd koppeltje.

En van toen af was er een discussie tussen de believers en de non-believers of tussen de optimisten en de pessimisten. Maar die arenden zullen hier niet blijven, de Blankaart is veel te klein. Maar jawel waarom niet?

Maar ze bleven, een week, een maand, maanden, een zomer, ze kregen hun volwassen verenkleed met de typische witte staart en tot eenieders verbazing begonnen ze jandorie de voorbije herfst ook een nest te bouwen en regelmatig te paren. Open en bloot.  En als een vogel paart, een nest bouwt zal die wellicht ook eieren leggen dachten wij.  Maar onze Nederlandse collega’s gaven ons het advies geen al te hoge verwachtingen te koesteren. Er kon nog heel veel misgaan: Betty en Paul waren immers een jong koppel, onervaren, in een nieuw gebied, voor hen (net als voor ons trouwens) was alles een de eerste keer. Om er zeker van te zijn dat Betty&Paul ongestoord aan hun gezinsuitbreiding zouden kunnen werken, hebben we eind oktober een beschermcomité opgericht. Een groep vrijwilligers die het nest in het oog hield en elkaar informeerde en zo verstoring kon voorkomen. Het aantal uren dat die mannen naar dat nest hebben zitten kijken is niet te tellen. Sommigen hebben er een zeearend kijken-verslaving aan over gehouden. Ik wil daarom mijn collega’s van het beschermcomité van harte danken voor hun inzet, hun mooie foto’s, hun berichten. Ik noem ze even met naam, ze moeten maar eens wuiven als ze hun naam horen: Wim Bovens, Wim Debruyne, Koen Devos, Koen Marechal, Norbert Roothaert, Floris Verhaeghe, Danny Bauwens en Bram Vlaemynck.

Ik weet niet wat de reactie van hun partner was als ze na uren zeearenden spotten weer thuiskwamen, maar mijn partner Trees heeft mij meerdere keren gevraagd of wij misschien zelf die arendeieren aan het uitbroeden waren.

Goed ok, in oktober was er het nest en in november de eerste storm. Ik herinner mij dat ik in de vooravond van 2 november toen de storm Ciaran gaan liggen was, naar de Blankaart reed en ik hier in het park over omgewaaide stammen moest klauteren om de brug te bereiken en te kunnen zien of het nest de storm doorstaan had om dan blij en gelukkig met een grote oef het beschermcomité te informeren: het nest is er nog. Het moet een stevig nest zijn want het heeft nadien nog enkele stormen overleefd.

Een nest, in maart de eieren, in april de kuikens. Bij de berichtgeving die we verstuurden gingen we telkens uit van onze intuïtie. We wilden de arenden niet storen en zijn nooit in het nest gaan kijken, ook niet met een drone. Dat er 2 eieren waren concludeerden we op basis van het veranderende gedrag, idem toen er een eerste kuiken was geboren. De ouders gingen anders zitten op het nest en Fabienne Vanheste kon het aanvoeren van een prooi filmen. Toen Wim Bovens enkele dagen later meldde dat hun gedrag weer veranderde leidden we daaruit af dat er een tweede kuiken geboren was. Maar zeker waren we niet want we zagen ze niet, keken niet in het nest.

Pas toen op 29 april Koen Devos ’s morgens een victorieberichtje stuurde dat hij net 2 donskuikentjes op het nest gezien had, was er 100% zekerheid en slaakten wij een zucht van opluchting van hier tot in Tokio: Gloria&Guido waren geen virtuele kuikens maar wel degelijk levensecht.

Vandaag start een nieuw hoofdstuk in het zeearend verhaal. De voorbije dagen hebben Gloria en Guido het nest verlaten, ze zijn voor het eerst gaan vliegen. Een eerste stap naar zelfstandigheid. Momenteel oefenen ze zich verder in het vliegen. Gisterenmorgen zagen w ze rond 7u beide van het nest vliegen tot in een grote boom even verderop.

Dat iemand het geluk heeft gehad om zowel de eerste vlucht van Gloria als die van Guido op foto vast te leggen, is ook wel een unicum. Yvan Verhelle, hier aanwezig, stond telkens op het juiste moment op de juiste plek. Proficiat Yvan.

…..

Dames en heren, de natuurpuntvrijwilligers van de Blankaart en dat zijn er velen, van An tot Wannes, van Buylaert tot Wybo en die vele namen daar tussenin, zijn blij dat hun landelijke voorzitter met hen vandaag komt meevieren.

Dames en Heren, graag het woord aan Bart Vangansbeke, voorzitter van Natuurpunt.

 …..

 Dames en Heren, de vrijwilligers van Natuurpunt die de voorbije maanden met hun telescoop op de Blankaartbrug hebben postgevat om het publiek mee te laten genieten van de mooie beelden van de zeearenden, kregen heel wat vragen over de zeearend.

Wim Bovens, de roofvogelspecialist die naast de kerkuil en de kiekendief nu ook de zeearend op zijn repertoire heeft staan en die zelf ook over een paar arendsogen beschikt, vertelt u alles wat u wil weten over de zeearend. Graag het woord aan Wim Bovens.

 …..

Dames en heren, nu is het heuglijke moment aangebroken waarbij we de Meter en Peter officieel gaan aanstellen.

Destijds legden de meter en peter bij een doopsel belangrijke beloftes af.

De belangrijkste was dat als één of beide ouders vroeg zouden sterven, zij de zorg voor het kind op zich zouden nemen. Dit kunnen we Maaike en Wim uiteraard niet aandoen. Stel je voor dat zij een arendkuiken in huis moeten nemen. Vandaar dat wij een andere invulling willen geven aan het meter&peterschap.

Meter en Peter word je niet zomaar. Voor Gloria&Guido waren we op zoek naar twee rasechte West-Vlamingen met een hart voor de natuur. We kwamen onmiddellijk bij Maaike en Wim terecht en nadat we een grondig onderzoek hebben gedaan of er geen bezwaren konden opduiken hebben we hen gevraagd. Voor Maaike duurde dat onderzoek niet lang. Toen we met de telescoop het arendsnest aan het observeren waren, kwam er toevallig een nonkel van haar bij ons staan. Toen hij zich kenbaar maakte hebben we hem de pieren uit de neus gevraagd over het verleden van Maaike en die kon alleen maar getuigen dat Maaike heel haar leven een braaf meisje is geweest met een hart voor de wilde natuur.

Voor Wim was dat andere koek. We zagen daar eigenlijk geen beginnen aan en hebben het moraliteitsonderzoek dan maar uitbesteed aan een externe commissie. Die heeft na langdurige en vele beraadslagingen pas op het laatste moment groen licht gegeven.

Meter Maaike, Peter Wim, mogen wij jullie vragen om tegenover de familie van Gloria&Guido en met alle mensen hier aanwezig als getuige het Meter- en Peterschap officieel te aanvaarden door jullie meter&petersbeloften uit te spreken.

Maaike Cafmeyer beloof je mee te werken aan het levensgeluk van Gloria&Guido?...

Beloof je Gloria&Guido met liefde te omringen en hen altijd en overal welkom te heten?...

Beloof je dat 18 en 21 april zullen worden ingeschreven als heel bijzondere dagen op jouw verjaardagskalender, die zoals bij de meeste West-Vlamingen uiteraard op het toilet hangt.?...

Wim Willaert beloof je mee te werken aan het levensgeluk van Gloria&Guido?...

Beloof je Gloria&Guido met liefde te omringen en hen altijd en overal welkom te heten?...

Beloof je dat 18 en 21 april zullen worden ingeschreven als heel bijzondere dagen op jouw verjaardagskalender, die zoals bij de meeste West-Vlamingen uiteraard op het toilet hangt?...

Nu Maaike en Wim hun beloftes hebben uitgesproken benoemen wij hen officieel tot meter en peter en ontvangen ze uit handen van onze voorzitter de Oorkonde.

Het woord aan de Meter en Peter….

 >>>Fotoalbum (klik hier)

Redactie: Bertrand Vande Ginste – www.woumen.eu

 

Boekvoorstelling 'Mijn Wortels' door auteur Guido Vandenbroucke

Guido Vandenbroucke, bij het grote publiek bekend als de conservator van het natuurdomein ‘De Blankaart’, presenteerde zijn nieuwe boek ‘Mijn Wortels’ bij Belhop in Poperinge. Familie en vrienden kwamen samen om dit werk te vieren. Het boek, met de ondertitel “Levensverhalen van een buitenkind”, neemt de lezer mee op een nostalgische reis door de afgelopen vijftig jaar, gezien door de ogen van een boerenzoon die opgroeide in een kleine pittoreske dorpje Proven. Tijdens de presentatie genoten de aanwezigen van een hoppig huisbiertje of een hopsiroopje, terwijl fragmenten uit het boek werden voorgelezen door zijn dochter Annebel en kleindochter Lena. Zijn broer Hans, de eerste lezer van het boek, deelde zijn beschouwingen en benadrukte daarmee de echtheid en impact van de verhalen. De boekpresentatie legde Guido's diepe verbondenheid met zijn familie en gemeenschap bloot.

Een terugblik op het landelijke leven

Het 208 pagina’s tellende boek biedt een intieme blik op het leven op een kleine hoeve in Proven, waar Guido Vandenbroucke als kind de nesten van merels ontdekte. Deze vroege ervaringen met de natuur hebben een blijvende indruk op hem gemaakt. Hij deelt zijn verwondering over de natuur die hij nu, vijftig jaar later, nog steeds voelt wanneer hij naar het nest van een zeearend kijkt. Het boek beschrijft niet alleen de persoonlijke geschiedenis van Guido, maar ook de veranderingen in het boerenleven en het landschap door de opkomst van de agro-industrie.

Historische en persoonlijke verhalen

Guido Vandenbroucke vertelt in zijn boek over de transformaties die hij heeft meegemaakt: van het rooien van de meidoornhaag op de boerderij van zijn vader tot de heraanplanting van een haag door zijn broer met steun van het Regionaal Landschap. Het harde boerenleven wordt levendig beschreven, net als de sociale structuur van het dorp met de baron, de burgemeester, de pastoor, en zelfs beroemde figuren zoals wielrenner Guido Reybrouck en voetballer Paul Van Himst.

Familie en toekomst

Vandenbroucke’s trots op zijn afkomst komt duidelijk naar voren. Zijn verhaal is niet alleen dat van zijn jeugd, maar ook van zijn hele familie: van zijn ouders op de hoeve, zijn broers en zus, tot zijn eigen dochter die samen met haar man een akkerbouwbedrijf met hoppeteelt runt. Deze familiebanden en hun gezamenlijke liefde voor het boerenleven vormen de kern van zijn verhalen.

Oproep tot reflectie

Guido Vandenbroucke hoopt dat zijn boek niet alleen een nostalgisch terugblik biedt, maar ook een uitnodiging is tot reflectie over de relatie tussen landbouw en natuurbehoud. In tijden van toenemende polarisatie benadrukt hij dat de kloof niet door landbouwers en natuurbeschermers is ontstaan, maar door politieke en economische belangen.

Bestelinformatie

Het boek "Mijn Wortels" is in eigen beheer uitgegeven en ontworpen door het grafisch bureau Rein uit Diksmuide. Het is te koop voor 20 euro via overschrijving op rekeningnummer BE85 0682 0128 2606 met vermelding "Mijn Wortels".

Daarnaast is het boek verkrijgbaar bij de Standaard Boekhandel in Diksmuide en Poperinge, en in het bezoekerscentrum De Blankaart.

Guido Vandenbroucke toont met "Mijn wortels" dat iedereen een verhaal te vertellen heeft. Zijn vermogen om zijn levenservaringen om te zetten in meeslepende verhalen maakt dit boek tot een waardevolle bijdrage aan de Vlaamse literatuur en een eerbetoon aan het boerenleven van weleer.

Over Guido Vandenbroucke

Guido Vandenbroucke (67) is sinds 1994 conservator van het natuurdomein ‘De Blankaart’. Naast zijn werk als natuurbeschermer heeft hij een passie voor schrijven, wat eerder resulteerde in het boek ‘De Blankaart’ (2011). Met “Mijn Wortels” voegt hij een persoonlijk en historisch waardevol werk toe aan zijn oeuvre.

Conclusie

“Mijn Wortels” is een prachtig boek dat de lezer meeneemt op een reis door het leven van Guido Vandenbroucke. Het biedt een unieke kijk op het boerenleven in de Westhoek en de uitdagingen van natuurbescherming. Guido’s verhalen zijn een bron van inspiratie en een eerbetoon aan de eenvoud en schoonheid van het plattelandsleven.

Reacties van Lezers

De eerste reacties op “Mijn Wortels” zijn lovend. Lezers prijzen de herkenbare verhalen en de meeslepende schrijfstijl van Guido. Het boek biedt niet alleen een nostalgische terugblik, maar ook waardevolle inzichten in de relatie tussen landbouw en natuurbehoud.

Speech: auteur Guido Vandenbroucke

Beste zus, broers, familie vrienden, kennissen en mijn buren van Woumen die vrienden zijn geworden, welkom!

Waarom schrijf jij nu een boek? Had je echt niets anders te doen?

Toen ik dat hoorde moest ik aan ons moeder denken die me toeriep ‘wat sta je daar te staan, heb je niets anders te doen?’ – als ik in gedachten verzonken door het keukenraam naar de weiden stond te kijken, naar de kievieten die opvlogen of de benden spreeuwen die voorbijtrokken.

Maar Nee dus, ik heb me niet aan het schrijven gezet omdat ik bij mijn pensionering niets meer om handen had en toch maar iets moest doen om de tijd te doden. Dat was het zeker niet. Integendeel ik heb vrije momenten gezocht om te kunnen schrijven want ons vrijwilligerswerk is meer dan een voltijdse job. De Blankaart roept en vraagt en krijgt veel tijd.

En er is ook nog een wijngaard op de Wulfhulle en af en toe roepen Annebel@Bart als ze een man tekortkomen. Er blijven weinige momenten over om stil te vallen en dat is best aangenaam want ik doe alles uit vrije wil, niets moet, veel kan en mag.

Iedereen weze gewaarschuwd. Spreek me niet aan met ‘Guido je zou eens moeten….’ . AUB Nee, beter is: ‘Guido als je tijd en goesting hebt, zou je dan eens willen….’ Moeten is verleden tijd!

Komt daarbij dat de Blankaart een verslaving is waarvan je nooit geneest.

Nu zijn er de zeearenden waarvan Trees zich de voorbije maanden zelfs afvroeg of ik misschien zelf die eieren had uitgebroed.

Ik heb me aan het schrijven gezet deels uit verbazing voor wat onze ouders Maria&Marcel verwezenlijkt hebben. Ik vraag mij nog steeds af hoe zij op hun klein boerderijtje in de Uilegatstraat nummer 7 in Proven, een boerderijtje van amper 13 ha en 13 koeien als alles goed meezat, 9 kinderen hebben grootgebracht, met een klein inkomen waardoor we sober leefden, met een beperkt comfort. Hoe hebben zij dat in godsnaam klaargespeeld?

Als ik nu naar mijn broers en mijn zus kijk, dan kan ik alleen maar vaststellen dat we het er allen desondanks goed vanaf gebracht hebben. Geen één van ons is mislopen (hoewel nonkel Cyriel vond dat ik toch op het verkeerde pad terechtgekomen ben). We hebben elk op onze manier onze weg gevonden en kunnen terugkijken op een mooie carrière: slagers, bakkers, opvoeders, leraren, verpleegsters en allen hebben ze goed geboerd. Toch zeker de gewezen middenstanders uit onze bende. Ik moet me wel corrigeren t.a.v. Hans, Hans is de enige van de 9 die nog moet werken.

Maar wijlen Rafaël Busschaert met zijn houten been, die destijds op de hoeve langs kwam om lukken, rum en zwijnemeel ter verkopen, zei het toen al telkens hij de voordeur openstak:’Een bende goede joengens Maria’.

Maria&Marcel zijn beiden 96 jaar geworden zijn, ge moet het maar doen.

Het schrijven was dus vooral een terugkeren naar de Uilegatstraat om een aantal momenten te herbeleven. Momenten die zodanig diepe indrukken hebben nagelaten dat het filmpjes zijn geworden die ik nog steeds in mijn brein kan laten afspelen. Verhalen waar de kleinkinderen graag naar luisteren. Misschien zullen er broers of zal zus Bernadette bij het lezen opmerken dat zij dat zo niet hebben ervaren, dat iets historisch niet klopt, maar weet dan dat het mijn terugblik is, mijn herbeleven. Dat van de achtste in de rij. Ik ben ervan overtuigd dat ook zij evenveel verhalen kunnen ophalen en dat ieder van de Broekjes “Zijn wortels” zou kunnen schrijven.

In hoeverre die momenten bepalend zijn geweest voor de man die ik uiteindelijk geworden ben en voor de wegen die ik ben ingeslagen, dat weet ik niet, daar spreek ik me niet over uit. Dat is voer voor psychologen en therapeuten of voor elk van u als u het boek heeft gelezen. Laat de analyses maar komen. En aangezien ik met een brede glimlach achterom kan kijken, zullen de trauma’s die ik er al zou van overgehouden hebben ergens in een klein hoekje zitten.

Wat wel duidelijk is, is dat wij van kindsbeen af hebben leren te overleven. Een bende van negen kinderen in een heel klein huisje, een tafel een zitbank, wat stoelen, een Leuvense kachel en één zetel, voor vader.

Dat we al snel ons plan konden trekken, blijkt het meest uit de verbouwing van ons huisje destijds.  Het huis was te klein geworden, we hadden geen sanitair en geen uitgeruste keuken. De verbouwing in de jaren 70 was een zuiver staaltje van teamwerk van opgroeiende pubers. Broer Gerard had de leiding. Architect Bouckenooge (hier uit de buurt in de Duinkerkestraat) moet wel raar opgekeken hebben toen enkele tieners hem vroegen om een plan te tekenen voor de modernisering van ons huis…. Maria&Marcel lieten ons doen… de architect tekende, we zorgden voor de bouwaanvraag en de bouwpremie en onze oudste broer Rik hielp bij de metselwerken. Het begin van zijn carrière als aannemer trouwens. Enkele maanden later hadden we een woning met toilet, badkamer, nieuwe keuken… net op het moment dat de eerste vogels het nest verlieten of net verlaten hadden en de eerste schoondochters en liefjes over de vloer kwamen. En Maria&Marcel slaagden er toch maar in om alle facturen te betalen. Die 13 koeien moeten toch verdomd veel melk hebben gegeven.

In het boek komen ook enkele figuren aan bod. En een klein boerendorp in die tijd kan dat niet anders dan dat de Baron en de pastoor zijn.

Over die Baron zijn zeker nog veel meer pagina’s te vullen na al wat me met hem hebben meegemaakt. Hoe onze grootmoeder metje Maria onderdanig naar het kasteel opkeek en Moeder en vader ons leerden dat we ontzag moesten hebben voor de Baron, die was machtig en belangrijk en ‘deed veel’ voor de mensen. Wat dar ‘veel doen’ voor de mensen was is me nooit duidelijk geworden want  al snel werd ons duidelijk  dat die Baron op zijn Chinees uitgesproken vooral een ballon was die, eens je erin prikte snel leeg liep en dus alleen lucht bevatte. Over hem zijn er alleen anekdotes neer te schrijven, want veel inhoud was er niet.

De pastoor uit het boek is dan wel niet de klassieke dorpspastoor van destijds. Niet de man met de soutane, die van boerderij naar boerderij trok om de jonge boeren duidelijk te maken dat ze zich niet aan hun huwelijksplicht mochten onttrekken en dus niet alleen op het veld moesten produceren, maar ook in bed. Nee, de Provense pastoor waarover het gaat was van een heel andere orde, sociaal en ruimdenkend…en zeker geen vriend van de Baron.

Met die pastoor heb ik mijn ‘schoolstrijd’ beleefd. Toen ik na een wat onrustige studententijd aan de twee sociale hogescholen dan besloot onderwijzer te worden en probleemloos mijn diploma behaalde, leek ik voorbestemd om onderwijzer te worden in de Provense school. De pastoor had al mijn carrière uitgestippeld: eerst zuster Bernadette, de laatste schoolnon, vervangen in het eerste leerjaar en dan later bij het op pensioen gaan van Lucienne schoolhoofd worden.

Maar het bisdom, gesteund door het toenmalige COV, het Christelijke Onderwijzersverbond, stak daar een stokje voor. Ik had mijn onderwijzersdiploma behaald in het rijksonderwijs en kwam dus van de verkeerde kant. En wat de pastoor ook probeerde om me binnen te halen, het lukte hem uiteindelijk niet. Mijn onderwijzerscarrière bleeft beperkt tot enkele lange interims. Achteraf gezien was het maar best zo. Want ik herinner me nog levendig dat toen ik vanuit de Couthoflaan waar we toen woonden met mijn boekentas onder mijn rekker op mijn fiets sprong om naar de dorpsschool te rijden, dacht ‘ zal dat nu mijn leven zijn, elke dag met de fiets, dezelfde beweging, hetzelfde traject? en begon ik lichtjes te hyperventileren’.

We hadden van jongsaf geleerd onze plan te trekken, ik heb nooit lang moeten stempelen, de natuur riep mij, ik had ruimte nodig en vond steeds opnieuw een uitdagende job.

Wat bij mij het meest is blijven hangen uit mijn kindertijd is de ruimte die we hadden als kind op de boerderij, het open landschap en de wilde natuur. Alhoewel we leefden zonder comfort, was het een luxe om in zo’n decor te mogen opgroeien. En als ik de psychologen en therapeuten een voorzet mag geven, dan is dat misschien toch wel de bepalende factor geweest voor de keuzes die ik later heb gemaakt.

We konden lopen waar we wilden, ons verstoppen als het nodig was. We bouwden kampen, klommen in bomen, ploeterden in de veerdrinkpoel en leerden spelenderwijs de wilde natuur kennen. We leefden permanent op een immens avontuurlijk en natuurlijk speelplein. Dat gelukkig makend ruimtegevoel heb ik altijd willen behouden, heb ik steeds opgezocht en is een rode draad geworden doorheen mijn levensloop. Wonen en werken in de natuur, lange afstanden lopen langs landelijke wegen, rugzakkentochten door de Alpen en op die manier het kind in me laten voortleven. Daar kan niets tegen op. Dat gevoel meegeven aan de komende generaties is altijd mijn betrachting geweest.

En de link met het boerenleven, die is nooit verdwenen. Niet in mijn werk, niet in mijn vrije tijd. Het feit dat ik hier bij Belhop, bij Annebel&Bart mijn boek mag voorstellen spreekt boekdelen.

Merci, Annebel & Bart, ik ben preus op wat jullie!

Merci Trees, ja voor zoveel dat het onbenoembaar is geworden.

Om tot slot een veel gestelde vraag van straks nu al te beantwoorden: ja ik ga nog schrijven.

En om te flauwe grappenmakers voor te zijn: de titel zal niet zijn ‘Mijn radijzen’ of ‘mijn schorseneren’ zijn maar zal gaan over mijn belevenissen als conservator op de Blankaart gedurende de voorbij…jawel de tijd vliegt…. 30 jaar.

 

 >>>Fotoalbum (klik hier)

Redactie: Bertrand Vande Ginste – www.woumen.eu

 

 

Boerenprotest tegen uitbreiding natuurgebied Handzame- en IJzervallei in Brugge

In een opvallende demonstratie hebben ongeveer 250 boeren met hun tractoren de straten van Brugge gevuld om te protesteren tegen de geplande uitbreiding van het natuurgebied in de Handzame- en IJzervallei. De protestactie, mede georganiseerd door Joel Vancoppenolle, voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat en gemeenteraadslid in Diksmuide, richtte zich specifiek op het kantoor van het Agentschap Natuur en Bos (ANB).

Video: Focus TV

Plannen en bezorgdheden

Het Agentschap Natuur en Bos beheert momenteel al een uitgestrekt natuurgebied van bijna 700 hectare in de IJzer- en Handzamevallei, waarvan de laatste 10 jaar nog eens zo'n 200 hectare werd verworven. Jeroen Denaeghel, woordvoerder van ANB, benadrukt dat deze extra aankoop bedoeld is om het natuurreservaat uit te breiden tot bijna 900 hectare. Dit heeft echter geleid tot grote bezorgdheid bij boeren uit de regio tussen Vleteren en Diksmuide.
De boeren vrezen dat de uitbreiding hun toegang tot vergunningen zal bemoeilijken, waardoor investeringen in landbouwgrond mogelijk niet meer worden goedgekeurd. Vooral landbouwer Michiel Van Kerschaver uit Noorschote maakt zich zorgen over de toekomst van zijn ouderlijk landbouwbedrijf aan de rand van het natuurgebied.

Onrust en protest

De onrust onder boeren begon tijdens de gemeenteraad in Diksmuide, waar het natuurbeheerplan ter sprake kwam. Het ANB wil 190 hectare toevoegen aan het bestaande natuurreservaat, wat volgens landbouwer en lid van de Landbouwraad, Johan Debruyne uit Esen slechts een deel is van het bredere kader van uitbreidingsplannen. Dit baart boeren zorgen over de waarde van hun grond en de beperkingen op hun bedrijfsuitbreiding.
In reactie hierop mobiliseerden 77 boeren uit Diksmuide, onder wie ook boeren uit Koekelare en Torhout, met hun tractoren naar Brugge. Uiteindelijk sloten ongeveer 250 boeren zich aan bij het protest voor de kantoren van ANB achter het station.

Dialoog en onduidelijkheden

Ondanks de bezwaren en het protest hebben boeren en het ANB een dialoog gevoerd in Brugge. Jeroen Denaeghel benadrukte dat de vrees van boeren over toekomstige vergunningen ongegrond is. Hij verklaarde dat de landbouwbedrijven naast het natuurreservaat gewoon hun vergunningen zullen behouden, aangezien het natuurgebied type 4 alleen de gronden binnen de regio beschermt, niet de gronden aan de rand ervan.
Het stadsbestuur van Diksmuide heeft een negatief advies gegeven over het voorgestelde natuurbeheerplan en dringt aan op overleg en inspraak van alle betrokkenen. Ook Joel Vancoppenolle, voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat en gemeenteraadslid in Diksmuide, heeft een bezwaarschrift ingediend en pleit voor een beter evenwicht tussen ecologie en economie.

Toekomstig overleg

Ondanks de toezegging van ANB om alle bezwaarschriften te bekijken, blijven de boeren sceptisch over de gevolgen van de uitbreidingsplannen op lange termijn. Landbouwer Stijn Vandelanotte uit Merkem benadrukt dat er weliswaar geen directe invloed lijkt te zijn op toekomstige vergunningen, maar dat onzekerheid over de regelgeving in de komende jaren blijft bestaan. Hij sluit niet uit dat boeren opnieuw zullen protesteren als blijkt dat het natuurreservaat wel degelijk impact heeft op hun vergunningen.
Het conflict tussen natuurbehoud en landbouwbelangen lijkt nog niet ten einde, en de komende maanden zullen waarschijnlijk cruciaal zijn voor verdere onderhandelingen en overleg tussen alle betrokken partijen.
 
Redactie: Bertrand Vande Ginste – www.woumen.eu

Dartsavond bij KWB Woumen: Pijltjes en Gezelligheid in OC Walnes

KWB Woumen bracht jong en oud samen voor een gezellige dartsavond in OC Walnes, vrijdag jl. De gebruikelijke setting van het ontmoetingscentrum werd omgetoverd tot een heuse dartshal, waar enthousiaste KWB-leden en zelfs enkele leden van wtc De Vriesganzen zich verzamelden.
 
In de aanloop naar het hoogtepunt van de avond, werden de beginselen van het darten uitgelegd door Joke en Paula, beiden leden van de piekerclub van 't Rooneplezier. Het gooien van de pijltjes bleek in het begin misschien wat minder doeltreffend, maar naarmate de avond vorderde en deelnemers hun vaardigheden aanscherpten door oefening, verbeterde het scoreverloop gestaag. Het afsluiten met een dubbel bleek voor velen een uitdaging, maar de vastberadenheid leidde tot vreugdevolle gezichten toen de laatste pijltjes werden geworpen.

Naast het lokale karakter van het evenement, werpt het licht op de aloude sport van het darten, oorspronkelijk een typisch Engelse activiteit die vooral in cafés werd beoefend. Echter, in de moderne tijd heeft darten aan populariteit gewonnen en vereist het meer dan simpelweg 'een pijltje gooien'. Het vergt concentratie en vaardigheid, en het evenement bij KWB Woumen weerspiegelde dit enthousiasme.
 

De opkomst van darts als een serieus beoefende sport wordt ook benadrukt door het groeiende professionalisme binnen de dartsgemeenschap. In tegenstelling tot het stereotype beeld van ontspannen caféspelers, zijn darters tegenwoordig regelmatige bezoekers van sportscholen en trainingsfaciliteiten. Ze werken actief aan hun fysieke conditie, vergelijkbaar met atleten uit andere disciplines zoals voetbal, hockey en hardlopen.
 
Darts is niet alleen een serieuze sport, maar ook een veelbeoefende hobby die door velen wordt omarmd. Het combineert concentratie met gezelligheid en vaak gaat het gepaard met een informele sfeer, waarbij deelnemers genieten van elkaars gezelschap en een verfrissend drankje om de prestaties te vieren. KWB Woumen heeft met deze dartsavond opnieuw bewezen dat lokale initiatieven kunnen bijdragen aan het versterken van gemeenschapsbanden en het bevorderen van plezierige sociale activiteiten.

Nog veel succes met de KWB dartsclub - Woumen

Grote belangstelling voor informatiemoment over waterproblematiek in Ijzer- en Handzamevallei te Woumen

In een goed gevulde zaal van OC Walnes in Woumen vond onlangs een bijzonder druk bijgewoonde informatiebijeenkomst plaats, georganiseerd door het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) Diksmuide en het Landbouwcomice Diksmuide. Het onderwerp van deze avond was van groot belang, namelijk de waterproblematiek in de Ijzer- en Handzamevallei, die recentelijk leidde tot aanzienlijke overlast in de regio.

 

Foto: We zien gedeputeerde Bart Naeyaert, Mieke Goemaere secretaris landbouwcomice Diksmuide, Johan Debruyne van Landbouwcomice, Joël Van Coppenolle voorzitter ABS Diksmuide, Hendrik Vandamme nationaal voorzitter ABS en adjunct dijkgraaf, Lieve Roose - Blomme Landbouwcomice Diksmuide en Pieter-Jan Talleu, voorzitter vereniging van Vlaamse Polders en wateringen. © Bertrand Vande Ginste

Joël Van Coppenolle, voorzitter van Algemeen Boerensyndicaat (ABS) en tevens gemeenteraadslid van Diksmuide, opende de vergadering en benadrukte het belang van deze bijeenkomst in het licht van de recente wateroverlast.	Mieke Goemaere, secretaris van het Landbouwcomice Diksmuide, belichtte vervolgens de uitdagingen waarmee zowel landbouwers als bewoners in de regio worden geconfronteerd.

Lies Laridon, Burgemeester, Provincieraadslid van Diksmuide en leden van het Schepencollege en Gemeenteraadsleden waren aanwezig. 

De avond werd verder verrijkt door de bijdragen van gerenommeerde sprekers, waaronder Pieter-Jan Tallieu, voorzitter van de VVPW, die zijn inzichten deelde over de impact van waterbeheer en overstromingen op de landbouw. Bart Naeyaert, gedeputeerde van West-Vlaanderen, deelde zijn visie op waterbeheersing en benadrukte de noodzaak van voldoende watervoorraad voor de landbouw. Nationaal voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS), Hendrik Vandamme, sloot de avond af met een diepgaande bespreking van de recente problematiek in de landbouwsector.

Na de informatieve presentaties kregen de aanwezigen de gelegenheid tot netwerken onder het genot van een hapje en een drankje, waarmee de avond op een informele en constructieve wijze werd afgesloten. De grote opkomst en het enthousiasme van de deelnemers benadrukken de urgente aard van het onderwerp en de behoefte aan een gezamenlijke aanpak van de waterproblematiek in de regio.

Als eerste spreker tijdens het evenement nam Pieter-Jan Tallieu het podium, in zijn hoedanigheid als voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Polders en Wateringen (VVPW) en ontvanger-griffier van Zuidijzerpolder. Hij belichtte de recente overstromingen en benadrukte de ernst ervan door gebruik te maken van recente cijfers die een vergelijking maakten tussen de waterstanden van voorgaande jaren en die van eind 2023. Pieter-Jan Tallieu besprak verschillende scenario's, waarbij hij specifiek wees op het effect van het plaatsen van pompen op de IJzer in Nieuwpoort, met de havengeul als bergingsreservoir, en het verbreden van de IJzer stroomafwaarts naar Diksmuide. Hij concludeerde dat deze maatregelen aanzienlijke invloed hebben op de waterpeilen en het risico op overstromingen. Daarnaast merkte hij op dat de impact van de Ieperstuw, het Lokanaal en de pompen op het kanaal Duinkerke-Nieuwpoort op de waterafvoer beperkt blijft.

De grote deskundigheid en goed onderbouwde informatie van Pieter-Jan Tallieu droegen bij aan een verhelderend inzicht voor de aanwezigen. Een samenvatting van zijn presentatie, samen met uitgebreide informatie, is beschikbaar in de bijgevoegde pdf.

De discussie ging verder met een brede benadering van neerslag en waterpeilen, waarbij er aandacht werd besteed aan multidisciplinaire aanpak van overstromingen. Diverse acties werden besproken, waaronder de oprichting van de Taskforce Weerbare Westhoek, de ontwikkeling van de visie voor Zuidijzerpolder, het rapport van de Taskforce en de beslissingen van de Vlaamse Regering. De betrokkenheid van diverse partijen en de gecoördineerde aanpak waren kernpunten in het streven naar een effectieve mitigatie van overstromingsrisico's.

 

Hier volgt een samenvatting van Pieter-Jan Tallieu o.a.

Voor de uitgebreide informatie>>> download hier pdf

Voorstelling en werking van De Zuidijzerpolder

Neerslag en waterpeilen 
Multidisciplinaire aanpak overstroming
Acties:

• Taskforce Weerbare Westhoek
• Visie Zuidijzerpolder
• Rapport Taskforce
• Beslissing Vlaamse Regering

Voorstelling en werking van De Zuidijzerpolder

De Zuidijzerpolder heeft als voornaamste doel het lokale openbare bestuur te verzorgen voor het beheer, onderhoud en herstel van het watersysteem in overeenstemming met de beginselen van integraal waterbeleid. Dit houdt in dat zij verantwoordelijk is voor het duurzaam beheren van waterbronnen, het voorkomen van overstromingen, het waarborgen van een goede waterkwaliteit en het bevorderen van een doeltreffende waterafvoer. De Zuidijzerpolder opereert binnen een werkingsgebied dat zich uitstrekt over ongeveer 10.000 hectare en omvat het grondgebied van acht gemeenten o.a.​ Alveringem, Poperinge, Vleteren, Lo-Reninge, Ieper, Langemark-Poelkapelle, Houthulst en Diksmuide.

Als onderdeel van haar taken fungeert de Zuidijzerpolder als een belangrijk bestuursorgaan, en het speelt een cruciale rol bij het coördineren van waterbeheeractiviteiten in de regio. De voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Polders en Wateringen (VVPW) en ontvanger-griffier van Zuidijzerpolder speelt hierbij een leidende rol.

De visie van de Zuidijzerpolder is gebaseerd op het streven naar duurzaam waterbeheer en het evenwichtige gebruik van waterbronnen. Door haar activiteiten uit te voeren in overeenstemming met de principes van integraal waterbeleid, streeft de Zuidijzerpolder naar een gezond en veerkrachtig watersysteem dat de belangen van de gemeenschap dient en bijdraagt aan een duurzame leefomgeving.

Voor verdere details en specifieke informatie over de Zuidijzerpolder, kan de officiële website www.zuidijzerpolder.be  worden geraadpleegd.

 Neerslag & waterpeilen najaar 2023

 

•          Het waterpeil bereikte een piek tijdens de nacht van 17  november. In totaal was er toen 51.000.000 m³  overstromingswater aanwezig, ofwel 20.000 olympische  zwembaden. Dit is evenveel kraanwater als alle huishoudens in Vlaanderen  verbruiken gedurende 2,5 maanden

•          Dit is 30 % van de gevallen hoeveelheid neerslag in het  afstromingsgebied van de IJzer (70% naar zee)

•          Op sommige plaatsen in Woumen stond het water 2,5m boven  maaiveld!

•          In Nieuwpoort kan afhankelijk van de getijden 4.000.000 tot 9.000.000 m³ per dag gespuid worden

•          De Maas zou dit volledige overstromingsvolume bij piekdebiet in  een halve dag kunnen afvoeren. (De Amazonerivier op 2,5  minuten…)

•          Waterproductiecentrum De Blankaart zou van deze hoeveelheid  water 5 jaar kunnen produceren.

Multidisciplinaire aanpak overstroming - Ijzer- en Handzamevallei

Op 3 november 2023 werden de voorwaarden vervuld om de IJzer te bypassen via het Lokanaal. Echter, door problemen met het pand Duinkerke-Veurne kon de bypass pas op 9 november 2023 worden geopend, wat resulteerde in een verlies van 6 dagen.

Pieter-Jan Tallieu besprak op deze dag verschillende scenario's, met specifieke aandacht voor het effect van het plaatsen van pompen op de IJzer in Nieuwpoort. Hij wees op de havengeul als bergingsreservoir en het verbreden van de IJzer stroomafwaarts naar Diksmuide als mogelijke maatregelen. Hij concludeerde dat deze stappen aanzienlijke invloed hebben op waterpeilen en het risico op overstromingen. Ook benadrukte hij dat de impact van de Ieperstuw, het Lokanaal en de pompen op het kanaal Duinkerke-Nieuwpoort beperkt blijft.

De IJzer- en Handzamevallei ondergaan meer dan ooit de negatieve effecten van klimaatverandering, zoals lange droogteperioden, lage waterpeilen en overstromingen. Een doeltreffend water- en landschapsbeheer is essentieel om vitale functies zoals wonen, drinkwaterproductie, landbouw en natuur te waarborgen en om toekomstige klimaatschokken beter op te vangen.

Partners in de regio slaan de handen ineen en formuleren 6 ambities:

1. Versterken van het watersysteem voor betere klimaatbestendigheid.

2. Streven naar een rendabele, klimaatrobuuste landbouw.

3. Garanderen van een goede drinkwaterkwaliteit als bron van leven.

4. Versterken en verbinden van natuurlijke en landschappelijke waarden langs het hydrologisch netwerk.

5. Betrekken van recreanten en inwoners bij het water via beleving.

6. Versnellen van gebiedsgericht uitvoeringsbeleid vanuit een sterke gebiedscoalitie met oog voor omgevingskwaliteiten.

In reactie op recente overstromingen hebben 24 partners samengewerkt onder de noemer 'IJzer- en Handzamevallei, Klimaatsponzen in de Westhoek'. Een actieprogramma met 60 acties is opgesteld, gericht op het creëren van een klimaatrobuust toekomstbeeld. Deze partners, waaronder lokale besturen, de Vlaamse Overheid, polderbesturen, Westtoer, Inagro, De Watergroep en natuur- en landbouworganisaties, werken samen om de negatieve effecten van klimaatverandering aan te pakken.

Belangrijke principes in dit proces zijn onder andere het versterken van de valleien als sponzige waterbergende gebieden, het ondersteunen van klimaatbestendige landbouw, bescherming van waterkwaliteit en natuur, en het creëren van ruimte voor zachte recreatie en educatie.

Een actieplan met 60 goedgekeurde acties omvat maatregelen zoals gecontroleerde overstromingsgebieden, buffermaatregelen, aanleg van poelen, begeleiding van klimaatvriendelijke landbouw, en oplossingen voor vismigratieknelpunten. Financiering komt van Water-Land-Schap 2.0, Departement Omgeving, reguliere budgetten van partners, en Europese middelen zoals Interreg VI en HORIZON.

De voorbereidingen voor de eerste realisaties zijn al in volle gang, en het verwachte resultaat is een klimaatbestendige en veerkrachtige IJzer- en Handzamevallei, waarin duurzame oplossingen de regio beschermen tegen toekomstige overstromingen.

Taskforce weerbare Westhoek  visie Zuidijzerpolder

Alle acties dienen te vertrekken vanuit het vastleggen van een gebiedsspecifiek maximum aanvaardbaar

waterpeil volgens een bepaalde terugkeerperiode (bvb. 100(0) jaar)!!!

1. Optimaliseren getij-onafhankelijke lozing door uitbreiding pompcapaciteit (Nieuwpoort + Diksmuide) + inzet  havenheul Nieuwpoort als extra buffer
2. Dynamisch peilbeheer
3. Wegwerken knelpunten afwatering

•          Afhankelijkheid Magéteaux (aanleg rechtstreekse afwatering tussen pand Duinkerke-Veurne en zee)

•          Herstel, optimaliseren en/of verhogen bestaande bestaande dijken

4. Uitbreiden gecontroleerde bergingscapaciteit oppervlaktewater

•          Aanleg van GOG’s langs IJzer, Lokanaal en Kanaal Nieuwpoort-Duinkerke

•          Alternatief: verbreding van de bestaande waterlopen (IJzer klasse II en Lokanaal)

•          Structureel onderhoud oevers en slibruimen waterlopen

5. Modernisatie van alle cruciale kunstwerken (Sluizencomplex Ganzenpoot, Fintelesluis, sluis Veurne)
6. Optimaliseren afwatering via andere polders (Grote Beverdijk, Vladslovaart, etc.)

Taskforce weerbare Westhoek

1. Korte termijnmaatregelen

•          Stroomopwaarts bufferen en vertraagd afvoeren    

•          Aanleggen van nieuwe GOG’s

•          Beschermen kritische infrastructuur

•          Verhogen structureel onderhoud van alle waterlopen

•          Dynamisch peilbeheer

•          Verzekeren en optimaliseren afwateringscapaciteit  via Lokanaal en IJzer

•          Verzekeren uitwatering naar zee op diverse locaties  en getijonafhankelijk

•          Opstart traject “Ruimte voor water IJzervallei”

•          Grensoverschrijdende samenwerking versterken

2. Lange termijnmaatregelen

·         In kaart brengen risico’s en knelpunten en het  bepalen van een aanvaardbaar  overstromingsrisico

•          Vastellen strategische en operationele  doelstellingen om de risico’s maatschappelijk  aanvaardbaar te maken of houden

•          Opmaken en uitvoeren van een geïntegreerd  actieprogramma met lokale actoren en  belanghebbenden

Taskforce weerbare Westhoek  beslissing Vlaamse regering

Op basis van de aanbevelingen heeft de Vlaamse Regering op 23/12/2023 een reeks maatregelen goedgekeurd, met een impact van in totaal  80 miljoen euro. De 3 principes van waterveiligheid (Preventie, Protectie en Paraatheid) staan daarbij voorop. Voor 2024 is 54 miljoen euro  uitgetrokken om op korte termijn verschillende maatregelen uit te voeren die moeten zorgen voor meer waterveiligheid. Daarnaast legt de  regering voor 2025 een provisie van 26 miljoen euro vast voor verdere acties in de Westhoek.

Meer concreet worden vanuit het Vlaams Klimaatfonds middelen voorzien om meer natte natuur aan te leggen om overtollig water bij te  houden in tijden van droogte, in win-win met klimaatmitigatie. Er komen ook extra middelen voor onder meer baggerwerken, het herstellen  en versterken van dijken, en bijkomende inspanningen in het kader van de Blue Deal. Ook worden er budgetten vrijgemaakt vanuit het  Geïntegreerd investeringsprogramma (GIP) van het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken.

•          Op korte termijn gaat de Vlaamse Regering aan de slag met een 70-tal maatregelen. Het zijn zogenaamde no-regret-maatregelen, die m.a.w.  effectief en efficiënt zijn onder elk van de klimaatscenario’s en niet ten nadele van andere cruciale problematieken in de regio.

•          Het gaat hierbij zowel om terreinmaatregelen (van bovenstrooms vasthouden van water over buffering in en langs waterlopen tot afvloeiing  naar zee en beschermingsmaatregelen) als om maatregelen op vlak van beleid en regelgeving, onderzoek en monitoring, communicatie en  sensibilisering. Hierbij worden ook voorstellen gedaan om bestaande knelpunten die de uitvoering op het terrein verhinderen (bv. met  betrekking tot vergunningverlening en regelgeving) zoveel als mogelijk weg te werken

•          Voor de aanpak op langere termijn, adviseert de Taskforce de opmaak van een geïntegreerd en actiegericht meerjarenprogramma. Dat  garandeert dat de Westhoek ook in de toekomst, rekening houdend met de klimaatscenario’s, voldoende weerbaar blijft tegen de toenemende  frequentie en intensiteit aan extreme weersomstandigheden. Op die manier kan structureel en geïntegreerd verder worden gewerkt aan  waterzekerheid in het IJzerbekken.

•          De talrijke bestaande initiatieven en projecten worden hierbij niet uit het oog verloren en zullen verder worden gezet en versterkt.

•          Ook de grensoverschrijdende samenwerking met Frankrijk moet verdergezet en nog versterkt worden.

Tweede gastspreker van de avond Bart Naeyaert: gedeputeerde W-Vl. voor landbouw en integraal waterbeleid gaf  zijn kijk op de noodzakelijke waterbeheersing en watervoorraad voor de landbouw.  De  gedeputeerde legde de focus op mogelijke oplossingen en een blik op het Franse model. Hij benadrukte de noodzaak om mensen en middelen vrij te maken voor effectieve oplossingen en keek naar samenwerking met Frankrijk om Europese middelen beschikbaar te stellen.

Hier volgt een samenvatting van Bart Naeyaert 

Voor de uitgebreide informatie>>> download hier pdf

Provinciaal Beleid: 'Eerst droge voeten, maar ook de rest

Het provinciaal beleid voor waterbeheer in West-Vlaanderen richt zich op meerdere aspecten, waaronder wateroverlast, watervoorraad, waterkwaliteit, biodiversiteit, recreatie, en meer. De praktische uitvoering omvat onder andere de aanleg van Gecontroleerde Overstromingsgebieden (GOG's) met een spaarfunctie. In de regio Diksmuide wordt gewerkt aan het ontwerp van GOG in Staden op de Luikebeek.*

Klimaatverandering en nieuwe uitdagingen

Klimaatverandering brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, met name op het gebied van wateroverlast. Maatregelen omvatten de aanleg van stuwen, dijken, en het combineren van landbouwgebruik met schadevergoedingen. Peilbeheer in de polder, robuuster maken van waterlopensystemen, en anticiperen op neerslagevents zijn ook prioriteiten.*

Watertekort en maatregelen

Om watertekorten te bestrijden, benadrukt Naeyaert het belang van een gezonde bodem met een hoog koolstofgehalte en goede structuur. Maatregelen omvatten de aanleg van watervoorraden, peilbeheer in de polder met hogere peilen, en doeltreffende maatregelen tegen verzilting.

Regio Diksmuide: specifieke uitdagingen en acties

Diksmuide, met zijn deels poldergebied en hoger gelegen zandleem, ervaart specifieke uitdagingen. Acties van de provincie in deze regio omvatten het versterken van dijken, het openleggen van ingebuisde waterlopen, en de vraag naar een waterspaarbekken in de buurt van Heernisse.

Gebiedsgericht, geïntegreerd en gebiedscoalities

Naeyaert benadrukt het belang van overleg en debat in het gebied, met gebiedscoalities bestaande uit steden, gemeenten, provincie, Vlaanderen, en stakeholders. Strategische projecten zoals de IJzer- en Handzamevallei en het Waterlandschap Blankaart en Handzame worden ingezet, met een actieprogramma dat streeft naar een versterkt watersysteem, klimaatrobuuste landbouw, drinkwaterkwaliteit, en behoud van natuurlijke waarden.

Rol van private investeringen

De betrokkenheid van private investeringen is cruciaal. Watermakelaar Inagro ondersteunt landbouwers, terwijl de aanleg van private putten op landbouwbedrijven wordt aangemoedigd. Publiek-private samenwerkingen, zoals het creëren van buffer- en spaarvolumes, zijn ook in opkomst.

Organisatie van het waterbeleid

De huidige situatie van het waterbeleid omvat betrokkenheid van gemeenten, polders, provincie, en Vlaanderen. In West-Vlaanderen zijn de provincie en polderbesturen sterk verbonden, waarbij de provincie een van de belangrijkste financiers van de polders is.

Toekomstige ontwikkelingen

De Vlaamse Regering streeft naar rationalisatie en overweegt het Nederlandse model van Waterschappen. Het behoud van een verkozen bestuur dat het beleid stuurt, lokale kennis inzet, en flexibel kan reageren, blijft essentieel volgens Naeyaert. Het voorstel voor waterschappen wordt nog besproken.

De waterproblematiek in de Ijzer- en Handzamevallei vraagt om een integrale aanpak, waarbij samenwerking, investeringen en duurzame maatregelen essentieel zijn voor een veerkrachtig watersysteem.

Tot slot sprak Hendrik Vandamme, de nationale voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) zijn bezorgdheid uit over de landbouw… uitdagingen en kansen in de belgische landbouw: een diepgaande analyse

In de wereld van de Belgische landbouw staat Hendrik Vandamme, de nationaal voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS), op de voorgrond als een cruciale stem voor boeren in het hele land. Recentelijk heeft Vandamme aandacht gevraagd voor diverse problematieken die de landbouwsector in België treffen, variërend van wateroverlast en de waterproblematiek in de Ijzer- en Handzamevallei tot het stikstofdossier, vergunningen, het Mest Actie Plan (MAP7), landbouwprijzen, hoge grondstofprijzen en de opkoop van landbouwgrond voor natuurbehoud door organisaties zoals Natuurpunt.

Een van de meest prangende kwesties waar Vandamme zich over heeft uitgesproken, is de toenemende wateroverlast in bepaalde regio's, met name in de Ijzer- en Handzamevallei. Klimaatverandering en extreme weersomstandigheden hebben de afgelopen jaren geleid tot frequente overstromingen, waardoor landbouwers geconfronteerd worden met verlies van gewassen en infrastructuur. Hendrik pleit voor doeltreffende maatregelen en investeringen om deze waterproblemen aan te pakken en de veerkracht van boeren te vergroten.

Een ander cruciaal dossier op de agenda van Hendrik is het stikstofprobleem. De landbouwsector staat onder druk om de stikstofuitstoot te verminderen en tegelijkertijd zijn er zorgen over de vergunningsprocedures die boeren moeten doorlopen. Hendrik benadrukt het belang van een evenwichtige aanpak die zowel de milieuaspecten als de levensvatbaarheid van landbouwbedrijven in overweging neemt.

Het Mest Actie Plan (MAP7) is een instrument dat specifiek is ontworpen om de impact van mest op het milieu te verminderen. Hendrik erkent de noodzaak van dergelijke maatregelen, maar benadrukt ook het belang van realistische doelen en een pragmatische uitvoering om de levensvatbaarheid van landbouwbedrijven te waarborgen.

Een zorgwekkende trend die Hendrik heeft aangekaart, is de stijging van landbouwgrondprijzen en de opkoop van landbouwgrond voor natuurbehoud. Natuurpunt, een natuurbehoudsorganisatie, heeft in sommige gevallen landbouwgrond verworven om de biodiversiteit te bevorderen. Dit heeft echter geleid tot bezorgdheid onder boeren, met name jonge boeren die moeite hebben om toegang te krijgen tot betaalbare landbouwgrond om hun bedrijf te starten.

Daarnaast benadrukt Hendrik de uitdagingen waarmee jonge boeren worden geconfronteerd bij het opstarten van een landbouwbedrijf. Hoge kosten, beperkte toegang tot financiering en strenge regelgeving maken het voor jonge boeren moeilijk om de landbouwsector te betreden. Hendrik pleit voor ondersteunende maatregelen, zoals gunstige leningen en begeleidingsprogramma's, om de volgende generatie boeren aan te moedigen en de toekomst van de Belgische landbouw te waarborgen.

Concluderend bevindt de Belgische landbouw zich in uitdagende tijden, waarin Hendrik Vandamme een essentiële rol speelt bij het aanpakken van deze kwesties en het bevorderen van duurzame oplossingen. Het is van groot belang dat beleidsmakers, natuurbeschermingsorganisaties en de landbouwsector gezamenlijk optrekken om evenwichtige oplossingen te vinden die zowel het milieu als de belangen van de boeren dienen.

Slot

Duidelijke noodzaak

De grote opkomst voor de infoavond toont aan dat er een duidelijke noodzaak is aan een oplossing voor de waterproblematiek in de IJzer- en Handzamevallei. De verschillende sprekers hebben waardevolle inzichten gedeeld en pistes voorgesteld voor verdere actie. De komende maanden zullen cruciaal zijn om concrete stappen te zetten in de richting van een duurzame oplossing.

Proficiat aan alle medewerkers voor deze geslaagde en verhelderende infoavond!

 

Voor de uitgebreide informatie 

• Pieter-Jan Tallieu>>> download hier pdf
• Bart Naeyaert  >>> download hier pdf

Redactie en foto’s: Bertrand Vande Ginste – www.woumen.eu